Ăn những thực phẩm có lượng khí thải cacbon thấp có thể giúp giảm phát thải, nhưng có một số loại thực phẩm đặc biệt không chỉ giảm phát thải mà còn hấp thụ cacbon từ không khí, góp phần tích cực vào sự bền vững của khí hậu.

Chúng ta đều biết rằng sản xuất thực phẩm thường tạo ra khí nhà kính, một trong những nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu.

Những khí thải này xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau, chẳng hạn như máy kéo chạy bằng nhiên liệu, quá trình sản xuất phân bón, hay khí methane từ chăn nuôi. Tổng cộng, sản xuất thực phẩm chiếm khoảng một phần tư lượng khí nhà kính do con người gây ra.

Tuy nhiên, có một số loại thực phẩm đặc biệt vượt trội trong việc loại bỏ nhiều khí nhà kính hơn so với lượng mà chúng tạo ra, thường được gọi là thực phẩm "âm cacbon". Những loại thực phẩm này giúp cải thiện khí hậu so với trước đó. Bằng cách sản xuất và tiêu thụ nhiều thực phẩm này hơn, chúng ta không chỉ giảm tác động cacbon từ chế độ ăn uống mà còn hỗ trợ khôi phục hệ sinh thái.

Rong biển

Rong biển và các loại tảo biển lớn hấp thụ khí cacbon dioxide (CO2) khi chúng phát triển. Những phần rong biển bị tách ra sẽ chìm xuống đáy đại dương sâu, nơi một phần cacbon được lưu trữ lâu dài. Mặc dù lượng cacbon được loại bỏ trên mỗi kilogram rong biển là không nhiều, để thực phẩm từ rong biển trở nên âm cacbon, toàn bộ chuỗi cung ứng phải rất hiệu quả trong việc giảm khí thải, bao gồm vận chuyển, đóng gói và chế biến tối thiểu. Rong biển được khai thác tại địa phương có tiềm năng trở thành thực phẩm âm cacbon, dù hiện tại vẫn chiếm số lượng nhỏ. Việc hỗ trợ tiêu thụ rong biển có thể khuyến khích phục hồi các rừng rong biển rộng lớn đã bị phá hủy, tạo ra tác động tích cực vượt ra ngoài việc giảm biến đổi khí hậu.

Các sản phẩm từ vi khuẩn

Các loại vi khuẩn oxy hóa methane, được tìm thấy trong nhiều môi trường khác nhau, tiêu thụ khí methane để tạo năng lượng. Điều này rất có lợi vì methane là một loại khí nhà kính mạnh hơn CO2 rất nhiều trong việc gây nóng lên toàn cầu. Tiêu thụ các sản phẩm chứa vi khuẩn này có thể chuyển hóa methane thành khí CO2 ít gây hại hơn. Nghiên cứu cho thấy các vi khuẩn này có thể sử dụng dòng chất thải giàu dinh dưỡng như rác thải thực phẩm hoặc phân động vật làm nguồn dinh dưỡng. Dù các sản phẩm từ vi khuẩn như bột protein hay thịt thay thế có khả năng âm cacbon, chúng hiện vẫn chưa phổ biến trong các cửa hàng.

Việt quất và cần tây

Cacbon hữu cơ có thể tích tụ trong các vùng đất ngập nước nhanh hơn tốc độ phân hủy. Một số sản phẩm, bao gồm việt quất, nam việt quất và cần tây, có thể được trồng trên các vùng đất ngập nước, mang lại tiềm năng trở thành thực phẩm âm cacbon nếu chuỗi cung ứng được tối ưu hóa để giảm thiểu tác động cacbon. Hiện tại, việt quất tươi, thường được đóng gói bằng nhựa và vận chuyển trên toàn cầu, có lượng khí thải cacbon cao, nhưng các sản phẩm âm cacbon từ đất ngập nước vẫn đang là lĩnh vực đáng theo dõi trong tương lai.

Hạt, ô liu và trái cây họ cam quýt

Trồng cây trên đất nông nghiệp giúp lưu trữ cacbon. Diện tích trồng cây hạt toàn cầu đã tăng gấp đôi trong hai thập kỷ qua, đặc biệt trên đất nông nghiệp. Ngay cả khi tính đến toàn bộ chuỗi cung ứng, một sản phẩm hạt điển hình ngày nay vẫn loại bỏ khoảng 1,3kg CO2 trên mỗi kilogram, ít nhất cho đến khi cây trưởng thành, thường sau 20 năm. Việc sử dụng những cây này để sản xuất các sản phẩm gỗ bền lâu có thể giúp lưu trữ cacbon trong thời gian dài hơn.

Thực phẩm canh tác tái tạo

Nhiều phương pháp canh tác tái tạo, như không cày xới đất hay trồng các dãy cây bụi, có thể gia tăng lưu trữ cacbon trong đất hoặc thực vật. Một số công ty có chuỗi cung ứng hiệu quả tuyên bố đã đạt được trạng thái âm cacbon. Dù các phương pháp tái tạo đầy hứa hẹn, một số thực phẩm có lượng khí thải cao có thể không đạt trạng thái âm cacbon qua các phương pháp này do lượng khí thải bù trừ tiềm năng. Hiện tại, các nỗ lực đang được thực hiện để triển khai các hệ thống giám sát và dán nhãn cacbon toàn cầu, giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện các thực phẩm âm cacbon hơn.

Thực phẩm tiết kiệm đất

Dù thực phẩm âm cacbon rất tiềm năng, chúng có thể chỉ chiếm một phần nhỏ trong chế độ ăn uống do nguồn cung hạn chế. Do đó, cần có các chiến lược khác ngoài thực phẩm âm cacbon. Tiết kiệm đất, thông qua việc tăng năng suất hoặc chuyển sang các sản phẩm sử dụng ít đất hơn, có thể gián tiếp dẫn đến âm cacbon bằng cách thúc đẩy tái trồng rừng và tăng hấp thụ cacbon.

Chuyển từ các sản phẩm sử dụng nhiều đất như thịt và sữa sang các lựa chọn sử dụng đất hiệu quả hơn như thực phẩm thực vật là một phương pháp hiệu quả để đạt được chế độ ăn âm carbon và thúc đẩy tính bền vững trên quy mô rộng lớn hơn.