Nho là một trong những loại trái cây được yêu thích nhất, xếp thứ ba trong danh sách các loại quả được mua nhiều nhất tại Hoa Kỳ.

Không chỉ được thưởng thức tươi, nho còn được chế biến thành nhiều sản phẩm khác nhau như nước ép, mứt, thạch, giấm, các loại khô, chiết xuất hạt nho và dầu hạt nho.

Nhờ vào sự đa dạng trong cách sử dụng cùng điều kiện trồng trọt lý tưởng tại nhiều quốc gia, nho đã trở thành một trong những loại cây trồng có giá trị kinh tế cao nhất trên thế giới. Dưới đây là một số sự thật thú vị về loại trái cây được yêu thích toàn cầu này!

1. Nho có thể được biến thành da nhân tạo

Trong nỗ lực tìm kiếm các vật liệu thay thế thân thiện với môi trường, một công ty Ý có tên Vegea đã tạo ra một loại chất liệu bền vững từ nho. Loại vải phân hủy sinh học này được làm từ bã nho (gồm vỏ, hạt và cuống) – phần thường bị bỏ đi sau khi ép nước. Đây là một lựa chọn thân thiện với môi trường hơn so với da nhân tạo truyền thống được sản xuất từ các sản phẩm dầu mỏ.

2. Nho có thể gây độc cho thú cưng

Nho, cùng với nho khô, nho Hy Lạp và nho sultana, cực kỳ độc hại đối với chó và có thể gây suy thận, thậm chí dẫn đến tử vong. Ngay cả khi chỉ ăn một lượng nhỏ, chó cũng có thể gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng như nôn mửa, tiêu chảy và khát nước quá mức. Nguyên nhân chính xác của độc tính này vẫn chưa được xác định rõ, nhưng một hợp chất có tên axit tartaric trong nho đã được phát hiện là một yếu tố chính gây hại.

3. Nho ăn tươi và nho sản xuất có sự khác biệt

Mặc dù tất cả các loại nho đều thuộc cùng một họ, nhưng nho ăn tươi và nho dùng để sản xuất có những đặc điểm riêng biệt. Nho ăn tươi thường có kích thước lớn hơn, mọng nước và vỏ mỏng, rất thích hợp để ăn trực tiếp. Trong khi đó, nho dùng để sản xuất thường có vỏ dày và chứa hạt, giúp tạo ra hương vị đậm đà hơn.

4. Trung Quốc dẫn đầu thế giới về sản xuất và tiêu thụ nho

Nhờ điều kiện khí hậu lý tưởng, Trung Quốc đã trồng nho trong hơn 2.000 năm. Ngày nay, quốc gia này không chỉ đứng đầu thế giới về tiêu thụ nho – chiếm hơn một nửa tổng lượng tiêu thụ toàn cầu – mà còn là nhà sản xuất hàng đầu. Sản lượng nho ăn tươi của Trung Quốc dự kiến sẽ vượt 12 triệu tấn trong giai đoạn 2022-2023, đưa nước này trở thành nhà sản xuất nho lớn nhất thế giới.

5. Con người đã ăn nho từ hơn 22.000 năm trước

Nghiên cứu cho thấy con người đã thu hái nho từ tự nhiên rất lâu trước khi bắt đầu trồng trọt. Một nghiên cứu về bộ gen của nho cho thấy rằng nho hoang dã và nho trồng đã có sự phân tách từ khoảng 22.000 năm trước, có khả năng do tác động của con người.

6. Nho có thể là loại trái cây đầu tiên được con người thuần hóa

Nho có thể là loại trái cây đầu tiên mà con người chủ động thuần hóa. Bằng chứng khảo cổ cho thấy người dân Trung Đông đã trồng nho từ khoảng năm 6000 trước Công nguyên. Gần đây hơn, các nghiên cứu di truyền cũng chỉ ra rằng nho có thể đã được thuần hóa một cách độc lập ở hai khu vực khác nhau – Tây Á và vùng Caucasus – cách đây khoảng 11.000 năm.

7. Hầu hết các giống nho phổ biến đều thuộc một loài duy nhất

Phần lớn các giống nho nổi tiếng trên thế giới đều thuộc về một loài duy nhất có tên Vitis vinifera. Loài này đóng góp phần lớn vào sản lượng nho toàn cầu, bao gồm các giống nho quen thuộc như Concord và Muscadine. Mặc dù các loài nho bản địa Bắc Mỹ cũng được sử dụng để sản xuất nho, nhưng Vitis vinifera vẫn chiếm ưu thế nhờ vào hàm lượng đường cao, độ chua vừa phải và khả năng thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu.

8. Nho có thể phát triển ở những môi trường độc đáo

Khi nhắc đến nho, nhiều người thường nghĩ đến những vườn nho tuyệt đẹp ở Napa Valley hoặc Tuscany, nhưng thực tế, nho cũng có thể phát triển ở những môi trường đặc biệt khác. Ví dụ, vùng La Geria trên đảo Lanzarote, Tây Ban Nha, từng bị bao phủ bởi dung nham sau một vụ phun trào núi lửa vào những năm 1730, nhưng hiện nay lại là một trong những khu vực trồng nho độc đáo nhất thế giới.

9. Nho thời xưa không có nhiều màu sắc như hiện nay

Ngày nay, nho có nhiều màu sắc đa dạng, từ xanh, vàng đến tím sẫm và đen. Sự khác biệt này đến từ các hợp chất anthocyanin – sắc tố quyết định màu sắc của nho. Tuy nhiên, các giống nho tổ tiên có lẽ đều có màu tối, tương tự như nho hoang dã ngày nay. Qua nhiều thế hệ, con người đã lai tạo để tạo ra những màu sắc phong phú như hiện tại.

10. Một loài sâu từng suýt phá hủy toàn bộ cây nho trên thế giới

Vào những năm 1850, một loài rệp có tên Phylloxera, có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, đã lan rộng sang châu Âu và tàn phá các vườn nho trên khắp lục địa. Loài côn trùng này tấn công rễ nho, gây ra thiệt hại nghiêm trọng, đặc biệt là tại Pháp. Mặc dù đã có nhiều biện pháp kiểm soát, nhưng tác động của nó vẫn rất lớn.

11. Nho lai đang trở nên phổ biến hơn do biến đổi khí hậu

Sự thay đổi khí hậu với các hiện tượng thời tiết cực đoan đã làm gia tăng nhu cầu về những giống nho có sức chịu đựng tốt hơn. Các giống nho lai, được lai tạo từ các loài khác nhau, ngày càng được ưa chuộng. Những giống này có khả năng chống chịu tốt hơn với sâu bệnh và các điều kiện khắc nghiệt như rét đột ngột hoặc lũ lụt.

12. Các nhà khoa học đang tạo ra những giống nho mới

Trước đây, việc lai tạo nho chủ yếu dựa vào nông dân chọn lựa những cây nho tốt nhất, nhưng ngày nay, lĩnh vực này đã trở thành một ngành khoa học tiên tiến. Các nhà nghiên cứu sử dụng kỹ thuật lai giống và thụ phấn có kiểm soát để tạo ra những giống nho mới. Nhờ đó, họ có thể phát triển những giống nho có năng suất cao hơn, chất lượng tốt hơn và khả năng chống chịu sâu bệnh mạnh mẽ hơn.

13. Giống nho lớn nhất thế giới là Kyoho

Nho Kyoho, một giống nho lai được phát triển tại Nhật Bản vào năm 1937, là một trong những loại nho có kích thước lớn nhất và phổ biến nhất trên thế giới. Được lai giữa hai giống Centennial và Ishiharawase, nho Kyoho có kích thước từ 2–4 cm (tương đương 1–1,6 inch) và sở hữu lớp vỏ dày màu tím đậm đến gần như đen.