Trong những năm gần đây, với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế ô tô, việc sản xuất và sử dụng xe cơ giới đã tăng vọt, dẫn đến lượng khí thải tăng đáng kể, gây ra mối đe dọa ngày càng tăng đối với môi trường.
Khí thải từ xe cộ đã trở thành mối nguy hiểm cho người dân toàn cầu.
Các chất gây ô nhiễm chính trong khí thải ô tô là carbon monoxide, hydrocarbon, nitơ oxit, lưu huỳnh dioxide, hợp chất chì, hydrocarbon thơm đa vòng và vật chất dạng hạt.
1. Carbon Monoxide (CO):
Trong động cơ đốt trong, CO là một loại khí không màu, không mùi được tạo ra khi quá trình đốt cháy không hoàn toàn do thiếu không khí hoặc các lý do khác.
Khi hít vào, CO dễ dàng liên kết với hemoglobin trong máu, với ái lực lớn hơn oxy gấp 300 lần. Do đó, hemoglobin trong phổi liên kết với CO thay vì oxy, dẫn đến tình trạng thiếu oxy, gây ra các triệu chứng ngộ độc như đau đầu, chóng mặt, nôn mửa và có khả năng tử vong.
2. Hydrocarbon (HC):
HC là các thành phần chưa cháy trong khí thải động cơ, bao gồm cả sự bốc hơi nhiên liệu và rò rỉ từ hệ thống cung cấp nhiên liệu. Mặc dù riêng HC có tác động rất ít đến sức khỏe con người ngoại trừ ở nồng độ tương đối cao, nhưng nó là một tác nhân đáng kể góp phần hình thành sương mù quang hóa.
3. Oxit nitơ (NOx):
NOx là khí thải màu nâu, có mùi hăng được tạo ra với số lượng lớn khi động cơ hoạt động ở một số tải nhất định. Ban đầu, độc tính của NO tương đối thấp khi thải ra, nhưng nó dễ bị oxy hóa để tạo thành các oxit nitơ độc hại hơn như NO2.
Khi đi vào phế nang của phổi, NOx tạo thành axit nitơ và axit nitric, gây kích ứng nghiêm trọng cho các mô phổi. NOx phản ứng với HC dưới ánh sáng mặt trời để tạo thành sương mù quang hóa độc hại, khi có nồng độ cao, sẽ gây kích ứng mắt, chảy nước mắt, đỏ mắt, khó thở và các triệu chứng ngộ độc khác. Sương mù quang hóa cũng gây hại cho cây trồng, làm giảm tầm nhìn trong khí quyển và gây hại cho các sản phẩm cao su.
4. Vật chất dạng hạt (PM):
Vật chất dạng hạt phát ra từ buồng đốt có ba nguồn chính: các chất không cháy, các chất dễ cháy vẫn chưa cháy và các sản phẩm cháy.
Hầu hết các hạt vật chất phát ra trong quá trình đốt cháy bao gồm cacbon rắn, với các thành phần bổ sung bao gồm hydrocarbon, sunfua và tro kim loại. Động cơ diesel thải ra một lượng lớn các hạt cacbon đen khi quá trình đốt cháy nhiên liệu không hoàn toàn. Các hạt này không chỉ gây hại cho hệ hô hấp mà còn hấp thụ các chất như lưu huỳnh đioxit và hydrocarbon thơm đa vòng gây ung thư trong các lỗ chân lông của chúng.
Ô nhiễm khí thải đã trở thành một trong những thách thức môi trường đáng kể mà thế giới đang phải đối mặt ngày nay, gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe con người và môi trường. Để giải quyết vấn đề ô nhiễm khí thải từ động cơ, không chỉ chính phủ phải thiết lập các tiêu chuẩn khí thải và biện pháp quản lý chặt chẽ hơn mà còn cần có sự nỗ lực chung từ các nhà sản xuất ô tô và cá nhân để áp dụng các biện pháp hiệu quả.
Chỉ thông qua những nỗ lực chung của xã hội, ô nhiễm khí thải từ động cơ mới có thể được giảm thiểu hiệu quả, chất lượng môi trường được cải thiện, sức khỏe con người được bảo vệ và đạt được sự phát triển bền vững.