Chúng ta ai cũng muốn lựa chọn những thực phẩm lành mạnh hơn khi đi siêu thị, nhưng đôi khi mọi thứ lại giống như một trò đánh lừa. Nhiều sản phẩm được quảng cáo là “tốt cho sức khỏe”, nhưng thực tế chúng lại không hề bổ dưỡng như vẻ bề ngoài.
Việc lựa chọn thực phẩm trong siêu thị đòi hỏi một chút kiến thức và sự tinh ý.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các mẹo quan trọng để nhận diện những thực phẩm “giả lành mạnh” và đảm bảo rằng bạn mang về nhà những sản phẩm thật sự tốt cho bạn và gia đình.
Khi mua thực phẩm, điều đầu tiên chúng ta nhìn thấy là nhãn dán. Những cụm từ như “tự nhiên”, “ít calo”, “không gluten”, “không đường” nghe rất hấp dẫn, nhưng không phải lúc nào cũng phản ánh đúng giá trị dinh dưỡng. Thực tế, nhiều thuật ngữ này được sử dụng như công cụ marketing hơn là minh chứng cho sự lành mạnh.
Mẹo: Đừng để bị đánh lừa bởi những từ khóa bắt mắt này. Hãy luôn đọc danh sách thành phần và bảng giá trị dinh dưỡng. Một sản phẩm “không đường” chưa chắc đã tốt—nó có thể chứa đầy chất tạo ngọt nhân tạo không hề lành mạnh.
Chúng ta thường nghĩ rằng các lựa chọn ít calo sẽ tốt hơn, nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Khi lipid bị loại bỏ khỏi sản phẩm, chúng thường được thay thế bằng đường hoặc carb tinh luyện để giữ lại hương vị. Những thành phần này có thể gây tăng cân, tăng đường huyết và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Mẹo: Nếu sản phẩm ghi “ít calo”, hãy kiểm tra lượng đường. Thường thì lượng lipid bị giảm lại được bù bằng đường hoặc chất tạo ngọt. Hãy ưu tiên thực phẩm nguyên chất hoặc các sản phẩm chứa chất béo lành mạnh như dầu ô liu hay bơ.
Đường là thủ phạm phổ biến nhất trong các thực phẩm “giả lành mạnh”. Nhiều loại đồ ăn vặt hoặc đồ uống được gắn mác tốt cho sức khỏe nhưng lại chứa lượng đường cao, dễ gây tăng cân, kháng insulin và nhiều bệnh lý khác. Đường có thể xuất hiện dưới nhiều tên gọi như siro bắp fructose cao, nước mía, mật thùa hay thậm chí cả mật ong.
Mẹo: Hãy tìm những sản phẩm có ít hoặc không thêm đường. Nếu đường nằm trong top 3 thành phần đầu tiên, sản phẩm đó không hề lành mạnh như quảng cáo. Khi cần vị ngọt, hãy ưu tiên trái cây hoặc chọn các phiên bản không đường.
Một chiêu trò khác của ngành thực phẩm là sử dụng phụ gia và chất bảo quản nhân tạo. Tuy giúp sản phẩm bảo quản được lâu hơn, các chất này lại không hề có lợi cho sức khỏe. Một số chất phụ gia còn liên quan đến dị ứng, rối loạn tiêu hóa và nhiều rủi ro lâu dài.
Mẹo: Cảnh giác với những sản phẩm có danh sách thành phần dài và nhiều tên lạ. Danh sách càng ngắn càng tốt! Hãy ưu tiên thực phẩm nguyên chất và hạn chế đồ đóng gói chứa nhiều phụ gia.
Từ “ngũ cốc nguyên hạt” thường được dùng để khiến sản phẩm trông lành mạnh hơn. Nhưng nhiều sản phẩm “nguyên hạt” thực ra vẫn dùng ngũ cốc tinh chế—loại đã bị tước đi chất xơ, vitamin và khoáng chất.
Mẹo: Hãy tìm các sản phẩm ghi rõ “100% whole grain” hoặc “whole wheat” là thành phần đầu tiên. Tránh các sản phẩm có “enriched flour” hoặc “bột mì trắng” ở đầu danh sách—đây là ngũ cốc tinh chế có giá trị dinh dưỡng thấp hơn.
Sự phổ biến của thực phẩm thuần chay khiến việc tìm sản phẩm thay thế thịt và sữa trở nên dễ dàng hơn. Nhưng không phải món nào “thuần chay” cũng tốt. Nhiều sản phẩm nguồn gốc thực vật vẫn chứa nhiều đường, muối và chất béo xấu để mô phỏng hương vị của sản phẩm từ động vật.
Mẹo: Thực phẩm thực vật rất tốt, nhưng hãy đọc kỹ thành phần. Hãy ưu tiên thực phẩm toàn phần như rau củ, trái cây, các loại hạt, thay vì thực phẩm thuần chay đã qua chế biến nhiều.
Men dinh dưỡng và những “siêu thực phẩm” khác đang trở nên rất phổ biến trong cộng đồng ăn uống lành mạnh. Dù thường giàu dưỡng chất, không nên phóng đại lợi ích của chúng. Gắn mác “siêu thực phẩm” không có nghĩa là chúng sẽ biến chế độ ăn của bạn thành siêu dinh dưỡng. Một số loại thậm chí chứa nhiều calo hoặc natri.
Mẹo: Siêu thực phẩm là lựa chọn bổ sung tốt, nhưng không nên là trọng tâm của chế độ ăn. Một chế độ ăn cân bằng, đa dạng thực phẩm nguyên chất vẫn là lựa chọn tối ưu. Hãy xem khẩu phần và giá trị dinh dưỡng trước khi dùng quá tay.
Thực phẩm hữu cơ thường được xem là tiêu chuẩn vàng cho chế độ ăn uống lành mạnh. Tuy nhiên, thực phẩm hữu cơ vẫn có thể không tốt—ví dụ, thanh socola hữu cơ vẫn là... socola. Nhiều món ăn vặt hữu cơ vẫn chứa đường, muối và lipid nhiều không kém phiên bản thông thường.
Mẹo: Đừng nghĩ “hữu cơ” luôn lành mạnh. Thực phẩm hữu cơ đã qua chế biến vẫn có thể chứa nhiều đường và chất béo. Hãy ưu tiên rau củ quả hữu cơ nguyên chất và sử dụng sản phẩm hữu cơ đóng gói một cách tiết chế.
Việc tìm kiếm thực phẩm thật sự lành mạnh đôi khi không hề đơn giản, nhưng bằng cách chú ý đến nhãn mác, thành phần và các tuyên bố quảng cáo, chúng ta có thể tránh rơi vào bẫy marketing. Lần tới khi bước vào siêu thị, hãy tập trung vào thực phẩm nguyên chất, ít qua chế biến và đừng để những nhãn mác bóng bẩy làm lung lay lựa chọn của bạn. Ăn uống lành mạnh là sự cân bằng, điều độ và lựa chọn thông minh. Hãy tỉnh táo—và bạn sẽ thấy giỏ hàng của mình phản ánh đúng cam kết của bạn với lối sống khỏe mạnh hơn.