Hãy tưởng tượng bạn đến một trạm xăng và đổ đầy hydro vào xe thay vì xăng hoặc cắm dây điện.
Nghe có vẻ xa vời, nhưng xe chạy bằng hydro đang âm thầm lăn bánh trên đường, hứa hẹn một giải pháp thay thế sạch, nhanh và hiệu quả cho các phương tiện truyền thống. Nhưng liệu đây có phải là tương lai của giao thông vận tải, hay chỉ là một ý tưởng được thổi phồng quá mức?
Xe chạy bằng hydro, tên chính thức là xe pin nhiên liệu (FCV), chạy bằng khí hydro phản ứng với oxy để tạo ra điện, chỉ thải ra hơi nước. Đối với những người lái xe có ý thức bảo vệ môi trường, đây là giấc mơ tuyệt vời nhất: không phát thải khí thải và vận hành êm ái hơn so với động cơ thông thường.
Không giống như xe điện thông thường, xe chạy bằng hydro có thể được nạp nhiên liệu trong 3–5 phút, tương tự như xe chạy bằng xăng, giúp giải quyết một trong những khó khăn lớn nhất của xe điện khi phải sạc quá lâu. Một điểm hấp dẫn khác là phạm vi hoạt động. Một số xe chạy bằng hydro có thể chạy được 300–400 dặm với một bình xăng đầy, khiến chúng có thể sánh ngang với xe truyền thống về khoảng cách di chuyển.
Ưu điểm này giúp người lái tự tin hơn khi di chuyển trên đường và đi làm hàng ngày mà không phải lo lắng về việc hết pin hay tìm kiếm bộ sạc nhanh trên đường.
Mặc dù có nhiều hứa hẹn, xe chạy bằng hydro vẫn phải đối mặt với một số thách thức khiến việc áp dụng chậm lại. Thứ nhất, cơ sở hạ tầng là một rào cản lớn. Có rất ít trạm nạp nhiên liệu hydro, đặc biệt là bên ngoài các thành phố lớn. Nếu không có mạng lưới kết nối thuận tiện, việc sở hữu một chiếc xe chạy bằng hydro có thể mang lại cảm giác hạn chế, giống như việc mua một chiếc xe thể thao hạng sang mà không bao giờ được tận hưởng những cung đường trải nghiệm.
Chi phí cũng là một rào cản khác. Pin nhiên liệu hydro đắt đỏ để sản xuất vì chúng phụ thuộc vào các vật liệu như bạch kim, vốn không hề rẻ. Mặc dù các nhà sản xuất đang nỗ lực giảm chi phí, nhưng việc mua một chiếc xe chạy bằng hydro hiện nay nhìn chung đắt hơn so với xe điện hoặc xe hybrid. Việc bảo dưỡng cũng ít được các thợ máy biết đến, vì vậy các lựa chọn sửa chữa có thể bị hạn chế ở một số khu vực.
Cuối cùng, bản thân việc sản xuất hydro vẫn chưa hoàn toàn xanh. Hầu hết hydro hiện nay đến từ khí tự nhiên, vốn thải ra carbon dioxide. Tính bền vững thực sự phụ thuộc vào việc sản xuất hydro thông qua quá trình điện phân được cung cấp bởi các nguồn năng lượng tái tạo, vốn vẫn còn hạn chế và tốn kém.
Ngay cả với những thách thức này, nhiều chuyên gia ô tô và năng lượng vẫn coi hydro là một giải pháp lâu dài, đặc biệt là đối với một số loại phương tiện nhất định. Xe tải hạng nặng, xe buýt và vận tải đường dài có thể được hưởng lợi rất nhiều từ khả năng tiếp nhiên liệu nhanh chóng và phạm vi hoạt động mở rộng của hydro. Mặc dù pin điện đang được cải thiện, việc mang đủ năng lượng pin cho các phương tiện lớn trên những quãng đường dài vẫn còn khó khăn và nặng nề.
Nghiên cứu cũng đang tiến triển nhanh chóng. Các công nghệ pin nhiên liệu mới đang giảm chi phí và cải thiện độ bền, trong khi sản xuất hydro tái tạo đang dần được mở rộng quy mô. Các công ty đang thử nghiệm những phương pháp sáng tạo để tạo ra hydro từ nước bằng năng lượng mặt trời và gió, điều này có thể làm cho toàn bộ hệ thống sạch hơn nhiều so với hiện nay.
Một câu hỏi thường gặp là liệu xe chạy bằng hydro có thể cạnh tranh với xe điện (EV), vốn đang thống trị các cuộc thảo luận về thân thiện với môi trường hay không. Dưới đây là một so sánh nhanh:
Tốc độ nạp nhiên liệu: Xe chạy bằng hydro chiếm ưu thế ở điểm này, chỉ mất vài phút để nạp đầy so với hàng giờ đối với hầu hết các xe điện.
Phạm vi hoạt động: Cả hai đều đang được cải thiện, nhưng hydro vẫn cung cấp phạm vi hoạt động xa hơn ở nhiều mẫu xe.
Cơ sở hạ tầng: Các trạm sạc EV rất phổ biến, trong khi các trạm hydro lại khan hiếm.
Tác động môi trường: Xe điện phụ thuộc vào điện có thể đến từ nhiên liệu hóa thạch, nhưng hydro phụ thuộc vào cách sản xuất. Hydro tái tạo có tiềm năng rất lớn nhưng vẫn chưa phổ biến.
Tóm lại, xe hydro và xe điện không nhất thiết là đối thủ trực tiếp. Chúng có thể cùng tồn tại, mỗi loại phục vụ những nhu cầu vận chuyển khác nhau. Người đi làm có thể thích xe điện hơn khi di chuyển trong thành phố, trong khi xe tải, đội xe giao hàng và du khách mạo hiểm có thể hưởng lợi từ thế mạnh của hydro.
Nếu bạn đang cân nhắc mua một chiếc xe chạy bằng hydro, hãy nghĩ về thói quen hàng ngày của bạn. Có trạm tiếp nhiên liệu nào gần nhà, nơi làm việc hoặc tuyến đường di chuyển thường xuyên của bạn không? Chi phí của chiếc xe có phù hợp với ngân sách của bạn không? Xe chạy bằng hydro vẫn chưa phổ biến, vì vậy sự tiện lợi có thể còn hạn chế, nhưng những người dùng sớm thường thích thú với công nghệ tiên tiến.
Việc sở hữu một chiếc xe cũng gửi đi một thông điệp rõ ràng: bạn đang ủng hộ một nguồn nhiên liệu thay thế có thể giảm ô nhiễm và sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Thêm vào đó, chuyến đi êm ái, yên tĩnh mang lại cảm giác thú vị đến bất ngờ, gần giống như lái tàu vũ trụ trên Trái Đất.
Tương lai của xe hydro sẽ phụ thuộc vào việc giải quyết những thách thức về cơ sở hạ tầng và sản xuất. Nếu chính phủ và các công ty đầu tư vào nhiều trạm tiếp nhiên liệu hơn và sản xuất hydro sạch, những phương tiện này có thể trở thành một lựa chọn thiết thực cho nhiều tài xế trong thập kỷ tới. Cho đến lúc đó, xe hydro vẫn là một cái nhìn thoáng qua đầy hấp dẫn về một tương lai ô tô sạch hơn, nhanh hơn và linh hoạt hơn.
Cho dù chúng trở nên phổ biến hay vẫn chỉ là một lựa chọn thích hợp cho một nhóm nhỏ, sự trỗi dậy của xe hydro nhắc nhở chúng ta rằng sự đổi mới trong giao thông vận tải vẫn chưa kết thúc. Và đối với những người sẵn sàng thử nghiệm, con đường phía trước vừa thú vị vừa thân thiện với môi trường.