Bạn đã bao giờ nhìn thấy mình liếc nhìn điện thoại hoặc điều chỉnh nhạc khi đang lái xe, rồi mới nhận ra mình đã đi chệch hướng hoặc vượt đèn đỏ chưa?
Điều này xảy ra với tất cả mọi người, nhưng ngay cả một sự mất tập trung ngắn ngủi cũng có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.
Lái xe đòi hỏi sự tập trung liên tục và học cách giảm thiểu sự mất tập trung là một trong những cách hiệu quả nhất để đảm bảo an toàn trên đường.
Điện thoại thông minh là nguồn gây mất tập trung phổ biến nhất. Thông báo, cuộc gọi và tin nhắn tranh giành sự chú ý của bạn, dù chỉ một giây. Những người lái xe tập trung cao độ thường để điện thoại xa tầm tay, trong ngăn đựng găng tay hoặc ghế sau, và sử dụng chế độ rảnh tay cho các cuộc gọi cần thiết. Nhiều người cũng kích hoạt chế độ "Không Làm Phiền" dành riêng cho việc lái xe. "Xa mặt cách lòng" đảm bảo sự tập trung của bạn luôn hướng về phía trước.
Việc điều chỉnh gương, vị trí ghế ngồi, điều hòa hoặc hệ thống định vị toàn cầu (GNSS) trong khi lái xe rất nguy hiểm. Những người lái xe an toàn sẽ xử lý những việc này trước khi khởi động máy. Việc cài đặt sẵn danh sách phát nhạc hoặc lộ trình sẽ giảm thiểu việc phải điều chỉnh giữa chừng. Ví dụ: chọn điểm đến trên ứng dụng dẫn đường trước khi di chuyển cho phép bạn tập trung hoàn toàn vào giao thông và môi trường xung quanh thay vì loay hoay với các thiết bị khi đang di chuyển.
Ăn uống hoặc với lấy đồ vật trong khi lái xe có vẻ vô hại, nhưng chúng lại khiến bạn mất tập trung. Ngay cả những việc đơn giản như nhâm nhi cà phê hay mở đồ ăn nhẹ cũng có thể làm chậm phản ứng. Những người lái xe tập trung hoàn toàn tránh làm nhiều việc cùng lúc, coi việc lái xe là trách nhiệm chính của họ. Việc giữ đồ uống trong hộp chống tràn và để những vật dụng thiết yếu trong tầm tay trước khi bắt đầu hành trình có thể giúp giảm bớt sự cám dỗ.
Các phương tiện hiện đại cung cấp hệ thống rảnh tay cho các cuộc gọi, tin nhắn và dẫn đường. Lệnh thoại cho phép bạn tương tác mà không cần rời mắt khỏi đường. Ví dụ: yêu cầu trợ lý ảo thay đổi bài hát hoặc đọc to tin nhắn giúp bạn giữ tay trên vô lăng và mắt nhìn về phía trước. Những người lái xe an toàn sử dụng các tính năng này một cách chiến lược thay vì dựa vào các nút điều khiển thủ công giữa chừng khi lái xe.
Hành khách có thể vô tình làm tài xế mất tập trung bằng cách trò chuyện, di chuyển hoặc yêu cầu. Những tài xế chú ý cao độ sẽ đặt ra ranh giới bằng cách lịch sự yêu cầu hành khách tránh những gián đoạn đột ngột. Khuyến khích sự tương tác bình tĩnh, tập trung trong xe giúp duy trì môi trường an toàn. Điều này đặc biệt quan trọng khi lái xe cùng trẻ em, thú cưng hoặc hành khách lo lắng.
Mệt mỏi là một dạng mất tập trung. Trên những hành trình dài, sự chú ý của bạn có thể bị phân tán, ngay cả khi bạn không sử dụng thiết bị hoặc ăn uống. Những người lái xe an toàn thường xuyên sắp xếp các khoảng nghỉ để giãn cơ, bù nước và lấy lại năng lượng. Một khoảng dừng ngắn 10–15 phút sau mỗi hai giờ giúp duy trì sự tỉnh táo và ngăn ngừa những sai sót có thể dẫn đến các tình huống nguy hiểm.
Sự mất tập trung không phải lúc nào cũng liên quan đến thiết bị hay hành khách; những sự cố bất ngờ trên đường có thể khiến bạn mất tập trung. Những người lái xe tập trung liên tục quan sát môi trường xung quanh để phát hiện các mối nguy hiểm—đèn phanh, chuyển làn đột ngột hoặc người đi bộ gần vạch kẻ đường dành cho người đi bộ. Dự đoán các vấn đề tiềm ẩn cho phép bạn phản ứng bình tĩnh và tránh việc quá phụ thuộc vào các phản xạ đột ngột, từ đó giảm thiểu nguy cơ tai nạn.
Giảm thiểu sự mất tập trung không phải là loại bỏ mọi sự thoải mái hay tiện lợi—mà là ưu tiên sự an toàn và sự tập trung. Những thói quen này—để thiết bị xa tầm tay, cài đặt sẵn các nút điều khiển trên xe, sử dụng lệnh thoại và luôn tỉnh táo—cùng nhau tạo nên một trải nghiệm lái xe tập trung. Chỉ cần một lần mất tập trung cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, nhưng nếu luyện tập thường xuyên, việc duy trì sự tập trung sẽ trở thành bản năng thứ hai.
Lần tới khi bạn ngồi sau tay lái, hãy dành chút thời gian sắp xếp lại không gian, tắt điện thoại và chuẩn bị lộ trình. Một chút nỗ lực giảm thiểu sự xao nhãng có thể giúp mọi chuyến đi an toàn hơn, suôn sẻ hơn và bớt căng thẳng hơn. Giữ tập trung không chỉ bảo vệ bạn mà còn bảo vệ tất cả mọi người cùng lái xe với bạn.