Hình ảnh một chú koala (gấu túi) bám chặt vào thân cây có thể trông thật đáng yêu, nhưng nghiên cứu mới đây đã hé lộ một chức năng quan trọng đằng sau hành vi này: điều hòa thân nhiệt.

Theo một nghiên cứu do nhà sinh thái học, Tiến sĩ Michael Kearney thuộc Đại học Melbourne dẫn đầu, koala ôm thân cây để làm mát cơ thể trong những đợt nóng cực đoan — một hành vi có thể giúp chúng sống sót khi khí hậu Úc ngày càng nóng hơn và khô hơn.

Giải Mã Hành Vi Ôm Cây

Koala, loài thú bản địa của các khu rừng Úc, thường được thấy bám vào thân cây, và nhiều người từng cho rằng đó chỉ là tư thế nghỉ ngơi tự nhiên. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu trên đảo French gần Melbourne, các nhà khoa học nhận thấy một điểm nhất quán: koala thường xuyên ôm phần thân cây thấp, đặc biệt là trong thời tiết nóng. Tiến sĩ Kearney và nghiên cứu sinh của ông, Natalie Briscoe, đang tìm hiểu cách koala điều chỉnh nhiệt độ cơ thể trong điều kiện khí hậu nóng lên. Dù những thử nghiệm đầu về gió và bóng râm cho kết quả không đáng kể, nhiệt kế hồng ngoại lại tiết lộ điều bất ngờ: thân cây — nhất là cây keo — mát hơn không khí xung quanh tới 5°C (khoảng 9°F). Đáng chú ý, những cây mà koala ôm thường không phải loài cây chúng ăn, cho thấy hành vi này liên quan đến nhu cầu làm mát thay vì dinh dưỡng.

Tiết Kiệm Năng Lượng Và Nước

Bình thường, koala làm mát cơ thể bằng cách thở gấp (panting), nhưng quá trình này lại làm tiêu hao nước. Việc ôm những thân cây mát giúp chúng giảm lượng nhiệt cần thải ra bằng thở gấp, từ đó tiết kiệm đáng kể lượng nước — một nguồn tài nguyên quý giá vì koala chủ yếu lấy nước từ lá bạch đàn. Lá này lại chứa chất độc, giới hạn lượng mà chúng có thể ăn. Khi nhóm nghiên cứu mô phỏng quá trình truyền nhiệt ở koala, họ phát hiện việc ôm thân cây có thể giảm một nửa lượng nước mà koala cần để làm mát. Cách điều hòa thân nhiệt thụ động này cực kỳ quan trọng trong những đợt nắng nóng, giúp koala tránh tình trạng mất nước nghiêm trọng.

Biến Đổi Khí Hậu Và Quy Hoạch Môi Trường Sống

Phát hiện này mang ý nghĩa lớn đối với công tác bảo tồn. Nhà nghiên cứu động vật hoang dã Bill Ellis từ Đại học Queensland — dù không tham gia nghiên cứu — cho rằng hành vi ôm cây có thể ảnh hưởng đến cách các khu vực sống của koala được quản lý trong tương lai. Ông nhấn mạnh rằng, bên cạnh việc trồng cây bạch đàn làm nguồn thức ăn, các nỗ lực bảo tồn cũng nên chú trọng trồng những loài cây có khả năng tạo “nơi trú mát”, kể cả khi đó là cây không bản địa. Tại các vùng phía bắc ẩm hơn của Úc, nơi hình thức làm mát bằng hơi nước (như thở gấp) kém hiệu quả, việc ôm cây có thể còn quan trọng hơn. Hiểu rõ cách koala thích nghi với nhiệt độ ở các vùng khí hậu khác nhau sẽ giúp xây dựng chiến lược bảo vệ hiệu quả trước tình trạng nóng lên toàn cầu. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện rằng koala ôm thân cây để hạ nhiệt trong thời tiết nóng bức.

Thân cây, đặc biệt là cây keo, có thể mát hơn không khí xung quanh một cách đáng kể, mang lại cho koala phương pháp điều hòa thân nhiệt thụ động và tiết kiệm nước. Hành vi này đóng vai trò quan trọng trong các đợt nắng nóng và có thể định hình tương lai của công tác quản lý môi trường sống, nhấn mạnh rằng những loài cây có khả năng che mát cũng quan trọng không kém nguồn thức ăn trong nỗ lực bảo tồn koala.