Tiêm chủng cho trẻ em đã thay đổi sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới, cứu sống vô số người và làm giảm đáng kể các bệnh chết người từng phổ biến.
Bất chấp những tiến bộ này, một số gia đình hiện nay vẫn còn ngần ngại trong việc tiêm chủng cho con em mình.
Hướng dẫn này giải thích tầm quan trọng của vắc-xin, nêu bật các bệnh truyền nhiễm phổ biến có thể phòng ngừa bằng vắc-xin và nêu rõ lý do tại sao tiêm chủng vẫn cần thiết cho mọi lứa tuổi.
Các bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ em
Nhiều bệnh truyền nhiễm, bao gồm sởi và rubella, thường ảnh hưởng đến trẻ em. Những bệnh này có thể gây ra các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Như tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã phát biểu: "Những xu hướng mới nhất cho thấy nhiều quốc gia vẫn bỏ lỡ quá nhiều trẻ em." "Việc thu hẹp khoảng cách tiêm chủng đòi hỏi nỗ lực toàn cầu, với các chính phủ, đối tác và lãnh đạo địa phương đầu tư vào chăm sóc sức khỏe ban đầu và nhân viên cộng đồng để đảm bảo mọi trẻ em đều được tiêm chủng và tăng cường chăm sóc sức khỏe tổng thể." (Tổ chức Y tế Thế giới)
Thử thách bệnh sởi
Bệnh sởi, do một loại virus rất dễ lây lan, lây lan qua các giọt bắn trong không khí khi ho hoặc hắt hơi. Quá trình lây nhiễm bắt đầu vài ngày trước khi phát ban rõ rệt xuất hiện và kéo dài khoảng năm ngày sau đó.
Mặc dù thường tự khỏi, bệnh sởi có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tiêu chảy, nhiễm trùng tai, viêm phổi và hiếm khi là viêm não. Những biến chứng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe lâu dài hoặc thậm chí tử vong, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên.
Nguy cơ liên quan đến Rubella
Bệnh Rubella thường nhẹ ở trẻ em nhưng lại gây ra những nguy cơ nghiêm trọng trong thai kỳ. Hội chứng Rubella bẩm sinh ở trẻ sơ sinh có thể dẫn đến suy giảm thính lực và thị lực đáng kể, do đó việc phòng ngừa bằng vắc-xin là vô cùng quan trọng.
Mối đe dọa của viêm màng não
Viêm màng não, tình trạng viêm các màng bảo vệ xung quanh não và tủy sống, vẫn là một căn bệnh đáng sợ. Bệnh có thể do vi khuẩn hoặc virus gây ra, với các dạng vi khuẩn thường là kết quả của các bệnh nhiễm trùng như phế cầu khuẩn và não mô cầu. Viêm màng não do virus cũng có thể xảy ra, đôi khi là biến chứng của bệnh sởi.
Viêm màng não có thể gây tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong nếu không được điều trị.
Những lo ngại về bệnh ho gà
Ho gà là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn rất dễ lây lan, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh dưới một tuổi. Bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ lớn và trẻ nhỏ, mặc dù thường khó chẩn đoán ở những nhóm này. Việc chẩn đoán muộn ở trẻ nhỏ có thể dẫn đến lây lan trong gia đình và cộng đồng.
Khuyến cáo nên tiêm nhắc lại vắc-xin từ 5 đến 10 năm một lần để duy trì khả năng bảo vệ.
Tiêm chủng cứu sống mạng người
Vắc-xin là biện pháp phòng vệ hiệu quả nhất chống lại nhiều bệnh truyền nhiễm từng gây tử vong hàng loạt. Việc đưa vào sử dụng các loại vắc-xin phối hợp, chẳng hạn như vắc-xin sởi-quai bị-rubella (MMR), đã làm giảm đáng kể các trường hợp mắc các bệnh này.
Các quốc gia đã đưa tiêm chủng vào các chương trình y tế quốc gia, khuyến cáo tiêm chủng sớm từ 12 tháng tuổi và tiêm nhắc lại ở độ tuổi mẫu giáo.
Những thách thức hiện tại về tỷ lệ tiêm chủng
Mặc dù tỷ lệ tiêm chủng mũi đầu thường đạt yêu cầu, nhưng tỷ lệ tiêm chủng mũi hai có thể giảm xuống dưới mức khuyến nghị, tạo ra những khoảng trống trong miễn dịch cộng đồng. Việc đảm bảo lịch tiêm chủng đầy đủ cho tất cả trẻ em và thanh thiếu niên chưa được tiêm chủng là cần thiết để ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát.
Tiêm nhắc lại và tiêm chủng cho thanh thiếu niên
Đối với các bệnh như ho gà, khả năng miễn dịch không kéo dài suốt đời, do đó việc tiêm nhắc lại rất quan trọng trong suốt cuộc đời. Những người trẻ đã bỏ lỡ tiêm chủng khi còn nhỏ cũng nên cân nhắc tiêm bổ sung để bảo vệ bản thân và những người khác.
Sự thật và huyền thoại
Vắc-xin được kiểm tra an toàn kỹ lưỡng và hiếm khi gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Đôi khi, những quan niệm sai lầm lan truyền do thông tin sai lệch, khiến một số người nghi ngờ lợi ích của vắc-xin.
Vai trò của chuyên gia y tế
Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục các gia đình về lợi ích của việc tiêm chủng và xua tan nỗi lo sợ. Những hướng dẫn đầy đủ thông tin sẽ giúp các gia đình tự tin đưa ra quyết định dựa trên cơ sở khoa học thay vì dựa trên các nguồn không đáng tin cậy.
Bảo vệ cộng đồng thông qua tiêm chủng
Tiêm chủng rộng rãi giúp ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát và bảo vệ những nhóm dân số dễ bị tổn thương, những người không thể tiêm chủng. Nó cũng ngăn chặn sự quay trở lại của những căn bệnh được cho là đã bị xóa sổ nhưng vẫn còn tồn tại ở một số nơi trên thế giới.
Tiêm chủng vẫn là phương pháp đáng tin cậy nhất để bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Những nỗ lực liên tục nhằm duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao và truyền thông rõ ràng về an toàn vắc-xin là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Việc tiêm chủng là một bước tiến tới cộng đồng khỏe mạnh hơn và tương lai an toàn hơn, đảm bảo các bệnh có thể phòng ngừa vẫn là một phần của lịch sử chứ không phải là mối đe dọa hiện tại.
Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc WHO cho biết: "Vắc-xin cứu sống con người, cho phép cá nhân, gia đình, cộng đồng, nền kinh tế và quốc gia phát triển".
Các chuyên gia nhi khoa và bệnh truyền nhiễm đều đồng ý rằng vắc-xin đã cách mạng hóa sức khỏe toàn cầu và tiếp tục là công cụ không thể thiếu trong phòng ngừa bệnh tật. Lịch tiêm chủng đúng cách, liều nhắc lại và thông tin chính xác là chìa khóa để duy trì những lợi ích mà vắc-xin mang lại cho mọi thế hệ.