Các bạn thân mến khi chúng ta nhìn vào một ai đó, chúng ta không chỉ thấy gương mặt họ mà còn cảm nhận được năng lượng của họ. Trong nghệ thuật chân dung, mục tiêu của chúng ta không chỉ là vẽ đúng từng đường nét.
Đó là nắm bắt điều khiến họ trở thành chính họ: sự bình tĩnh, mạnh mẽ, hài hước hay bí ẩn. Nhưng làm sao thể hiện được điều đó trên giấy hoặc toan vẽ? Hãy cùng khám phá cách chúng ta có thể làm nổi bật cá tính độc đáo của nhân vật trong nghệ thuật chân dung.
Trước khi bắt đầu phác thảo, chúng ta cần chậm lại và thật sự quan sát người trước mặt. Dáng ngồi của họ ra sao? Họ di chuyển thế nào? Ánh mắt trực diện hay nhẹ nhàng? Việc chú ý đến những chi tiết tinh tế này giúp chúng ta vượt qua phần nhìn hình thức và cảm nhận sắc thái cảm xúc. Mỗi người đều phát ra một “tần số” riêng và đó chính là điểm bắt đầu của nghệ thuật chân dung chân thật.
Một tư thế có thể kể một câu chuyện. Người hơi cúi đầu xuống có thể trông sâu lắng. Cằm nâng lên gợi sự tự tin hoặc kiêu hãnh. Tay đan vào nhau thể hiện sự điềm tĩnh, trong khi hơi nghiêng người về phía trước lại cho thấy sự tò mò hoặc cởi mở. Đừng chỉ yêu cầu ai đó “ngồi yên.” Hãy khám phá tư thế nào giống họ nhất và xây dựng tác phẩm từ chính điều đó.
Đôi mắt thường được gọi là “cửa sổ tâm hồn,” và điều đó hoàn toàn đúng. Dù sắc lạnh hay mơ màng, đôi mắt luôn tiết lộ cảm xúc. Trong chân dung, hãy chăm chút đặc biệt cho hình dạng mắt, độ phản chiếu ánh sáng và góc nhìn. Chỉ cần một tia sáng nhỏ trong mắt cũng có thể thay đổi toàn bộ cảm xúc của tác phẩm. Chúng nhỏ bé, nhưng mang sức nặng vô cùng lớn.
Ánh sáng có thể định hình toàn bộ bầu không khí của bức chân dung. Ánh sáng mềm từ bên hông mang lại sự ấm áp và bình yên. Bóng đổ mạnh tạo cảm giác bí ẩn hoặc nghiêm túc. Ánh sáng ngược làm nổi bật sự thanh thoát và mềm mại. Hãy tự hỏi: loại ánh sáng nào phù hợp với năng lượng của người ấy? Ánh sáng không chỉ để nhìn rõ đường nét — mà còn để truyền tải cảm xúc.
Màu sắc không chỉ dành cho tông da. Xanh lam hoặc tím gợi sự bình yên hoặc nỗi buồn. Đỏ và cam mang sức nóng, động lực và đam mê. Tông màu trầm thể hiện sự mạnh mẽ, từng trải hoặc trưởng thành. Đừng ngại sử dụng những màu sắc táo bạo hoặc bất ngờ nếu chúng giúp kể câu chuyện về tính cách của nhân vật.
Nếp nhăn, tàn nhang, chất tóc hay vết sẹo — tất cả đều chứa đựng câu chuyện. Thay vì cố “hoàn hảo hóa” gương mặt ai đó, chúng ta có thể tôn vinh những chi tiết này. Chúng kể về tuổi tác, trải nghiệm, niềm vui hoặc khó khăn. Không cần phóng đại chúng, nhưng đưa chúng vào bức chân dung giúp tác phẩm chân thật và tràn đầy sức sống hơn.
Một bức chân dung mạnh mẽ thường khiến người xem cảm thấy nó đang thì thầm điều gì đó. Chúng ta có thể thêm những chi tiết nhỏ mang tính biểu tượng như nhân vật cầm quyển sách, chiếc máy ảnh hoặc dụng cụ họ hay sử dụng. Hoặc đặt họ trong một bối cảnh có ý nghĩa, hay chọn trang phục thể hiện phần con người bên trong. Những chi tiết nhỏ này tạo nên một câu chuyện mà không cần lời nói.
Đôi khi chúng ta quá tập trung vào kỹ thuật mà quên mất cảm xúc. Hãy tự hỏi: bạn muốn người xem cảm thấy gì khi nhìn vào bức chân dung? Bình yên? Ngạc nhiên? Hoài niệm? Ta có thể nới lỏng nét vẽ, làm mềm các đường cạnh hoặc thêm chất liệu để dẫn dắt cảm xúc đó. Nghệ thuật không chỉ nằm ở sự chính xác mà ở cảm giác mà nó mang lại.
Cách tốt nhất để tiến bộ là vẽ những con người thật. Bạn bè, gia đình hoặc cả những người lạ có biểu cảm thú vị đều là nguồn cảm hứng tuyệt vời. Khi chúng ta hiểu ai đó, việc nắm bắt bản chất của họ sẽ dễ dàng hơn — và thể hiện điều đó bằng hình ảnh cũng tự nhiên hơn. Điều này cũng giúp chúng ta thử nhiều phong cách khác nhau, từ hiện thực đến cách điệu, để tìm ra giọng nghệ thuật riêng.
Vậy nên, lần tới khi bạn ngồi xuống để vẽ chân dung, hãy tự hỏi: Điều gì khiến người này thật sự đặc biệt? Hãy đi xa hơn đường nét và bóng đổ. Hãy nghĩ về câu chuyện, cảm xúc và năng lượng của họ. Đó chính là nơi nghệ thuật thật sự sống. Bạn đã từng tạo một bức chân dung khiến mình tự hào hoặc khiến bạn phải trăn trở chưa? Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn nhé. Hãy tiếp tục học cách nhìn con người không chỉ bằng đôi mắt, mà bằng cả trái tim.