Dù bạn là cha mẹ của một đứa trẻ tò mò hay một thiếu niên đang trong giai đoạn nổi loạn, việc giao tiếp với con đôi khi cũng giống như cố gắng bắt mây. Bạn muốn hướng dẫn, hỗ trợ và kết nối—nhưng rất dễ bị mắc kẹt trong vòng lặp của những câu trả lời cụt ngủn hoặc những thông điệp khó hiểu.
Hướng dẫn này sẽ giúp bạn vượt qua rào cản đó bằng cách sử dụng những cách đơn giản, thực tế để xây dựng những cuộc trò chuyện tốt hơn và thực sự đi đến đâu đó.
Trước khi bắt đầu những cuộc trò chuyện sâu sắc, điều quan trọng là phải thiết lập bối cảnh. Một không gian thoải mái và tôn trọng sẽ giúp trẻ cảm thấy đủ an toàn để cởi mở - ngay cả khi nói về những vấn đề khó khăn. Hãy cùng khám phá cách bạn có thể tạo ra bầu không khí nơi sự kết nối đến một cách tự nhiên.
Dừng bài giảng, bắt đầu trò chuyện
Bạn có biết những khoảnh khắc bạn muốn bắt đầu một bài phát biểu dài dòng không? Hãy thử đảo ngược kịch bản. Thay vì độc thoại, hãy biến thông điệp của bạn thành một cuộc trò chuyện hai chiều. Trước tiên, hãy hỏi con bạn xem chúng nghĩ gì. Ví dụ, nếu bạn đang thảo luận về thời gian sử dụng màn hình, hãy hỏi: "Con cảm thấy bao nhiêu là đủ?" Điều này giúp con cảm thấy được quan tâm, không bị kiểm soát.
Tôn trọng không gian (và thời gian) của con
Thời gian quan trọng hơn chúng ta thường nghĩ. Con bạn có thể chưa sẵn sàng nói chuyện ngay sau giờ học hoặc trong lúc anh chị em cãi vã. Vì vậy, hãy chú ý đến những dấu hiệu của con. Nếu con có vẻ mất tập trung, hãy để dành cuộc trò chuyện cho sau. Những bối cảnh thoải mái — như khi đi bộ hoặc lái xe — thường giúp bạn dễ dàng tiếp cận những chủ đề ý nghĩa mà không bị áp lực.
Sử dụng sự hài hước và tinh nghịch khi có thể
Các cuộc trò chuyện không nhất thiết phải nghiêm túc mới có ý nghĩa. Một chút nhẹ nhàng có thể giúp xây dựng lòng tin rất nhiều. Bạn có thể sử dụng những câu chuyện cười, những câu hỏi dí dỏm, hoặc thậm chí là biểu tượng cảm xúc khi nhắn tin với những đứa trẻ lớn hơn. Việc dễ gần cho thấy bạn không chỉ là người đặt ra quy tắc — mà còn là người thực sự hiểu chúng.
Một khi tâm trạng đã ổn định, điều kỳ diệu thực sự nằm ở cách bạn lắng nghe. Con bạn muốn cảm thấy được lắng nghe, chứ không phải bị gò bó. Hãy cùng tìm hiểu những cách thể hiện bạn thực sự lắng nghe - ngay cả khi con nói những điều mà bạn có thể không hoàn toàn đồng ý.
Hãy là người lắng nghe chủ động, không phải người sửa chữa
Khi con bạn chia sẻ điều gì đó - dù là vấn đề ở sân chơi hay nỗi lo lắng trong lớp học - hãy kiềm chế ham muốn lao vào giải quyết. Thay vào đó, hãy phản ánh những gì con nói bằng những câu nói nhẹ nhàng như "Nghe có vẻ khó khăn đấy" hoặc "Ồ, mẹ không biết con lại cảm thấy như vậy". Điều này cho thấy bạn không chỉ lắng nghe lời nói; bạn đang hiểu được cảm xúc ẩn chứa đằng sau chúng.
Đặt câu hỏi mở, không chỉ câu hỏi có/không
Nếu câu hỏi của bạn chỉ nhận được cái gật đầu hoặc nhún vai, hãy thử hỏi những điều khơi gợi suy nghĩ. Thay vì hỏi "Hôm nay con có vui không?", hãy thử hỏi "Điều thú vị nhất đã xảy ra hôm nay là gì?" Điều này khuyến khích con bạn chia sẻ nhiều hơn và đào sâu hơn mà không cảm thấy bị tra hỏi.
Giữ bình tĩnh, ngay cả khi bạn ngạc nhiên
Đôi khi con bạn sẽ nói điều gì đó khiến bạn bất ngờ. Cách bạn phản ứng trong những khoảnh khắc đó rất quan trọng. Hãy giữ giọng nói bình tĩnh và lời nói nhẹ nhàng. Nếu bạn hoảng sợ, con có thể ngần ngại mở lòng lại. Bạn luôn có thể dừng lại và quay lại chủ đề này sau với một cái đầu lạnh.
Giao tiếp tốt giữa cha mẹ và con cái không phải là việc có tất cả câu trả lời đúng. Mà là sự hiện diện, cởi mở và chân thành. Bằng cách tạo ra một không gian hỗ trợ và thực sự lắng nghe, bạn giúp con cảm thấy được thấu hiểu - và đó là một món quà vô giá. Vì vậy, lần tới khi bạn thấy mình đối mặt với một bức tường im lặng hoặc một câu hỏi hóc búa, hãy nhớ rằng: một cuộc trò chuyện hiệu quả không cần phải hoàn hảo. Nó chỉ cần chân thành. Hãy giữ sự nhẹ nhàng khi có thể, đi sâu khi cần, và luôn luôn, luôn luôn giữ kết nối.