Khi bạn chụp ảnh dưới nước, bạn không chỉ đơn giản là ghi lại vẻ đẹp của sinh vật biển hay khung cảnh đại dương yên bình — bạn còn đang đối mặt với quy luật vật lý của ánh sáng.

Ánh sáng cư xử rất khác khi đi qua môi trường nước: nó bị bẻ cong và tán xạ, tạo ra những thách thức đặc biệt cho việc chụp ảnh. Hiểu rõ hiện tượng khúc xạ ánh sáng chính là chìa khóa để làm chủ nghệ thuật nhiếp ảnh dưới nước.

Khúc Xạ Là Gì?

Khúc xạ là hiện tượng bẻ cong của tia sáng khi nó đi từ môi trường này sang môi trường khác, chẳng hạn như từ không khí vào nước. Hiện tượng này xảy ra vì tốc độ truyền ánh sáng khác nhau trong từng môi trường. Trong không khí, ánh sáng truyền nhanh hơn nhiều so với trong nước. Khi ánh sáng đi vào nước theo một góc nghiêng, nó sẽ chậm lại và bị bẻ cong, thay đổi hướng truyền.

Đối với nhiếp ảnh gia dưới nước, điều này có nghĩa là góc chiếu của ánh sáng vào nước có thể ảnh hưởng đáng kể đến cách các vật thể hiển thị qua ống kính. Ví dụ, khi bạn chụp một chú cá bơi ở vùng nước nông, vị trí của nó có thể bị lệch nhẹ so với thực tế do ánh sáng bị khúc xạ khi đi qua mặt nước vào ống kính máy ảnh.

Khúc Xạ Ảnh Hưởng Đến Nhiếp Ảnh Dưới Nước Như Thế Nào?

Khúc xạ có thể ảnh hưởng đến ảnh chụp dưới nước theo nhiều cách khác nhau — từ biến dạng hình ảnh cho đến sai lệch màu sắc và vấn đề lấy nét. Hiểu được những yếu tố này giúp bạn điều chỉnh kỹ thuật chụp cho phù hợp.

1. Biến dạng và cảm nhận độ sâu: Khúc xạ có thể khiến vật thể trông to hơn hoặc gần hơn so với thực tế. Điều này đặc biệt rõ khi chụp các vật thể gần mặt nước, vì ánh sáng từ trên cao bị bẻ cong khi đi qua lớp nước. Ví dụ, một con cá thực tế ở cách bạn 1,5 mét có thể trông chỉ cách 1 mét qua ống kính — do hiệu ứng khúc xạ.

2. Vấn đề lấy nét: Vì ánh sáng bị bẻ cong khác nhau dưới nước, việc lấy nét vào chủ thể trở nên phức tạp hơn. Ống kính có thể không tập trung chính xác vào vị trí bạn mong đợi, đặc biệt khi sử dụng ống góc rộng. Để khắc phục, bạn có thể chỉnh lại thông số hoặc lấy nét thủ công để đảm bảo độ chính xác.

3. Thay đổi màu sắc: Một trong những thách thức phổ biến nhất khi chụp dưới nước là sự dịch chuyển màu sắc do khúc xạ. Khi ánh sáng đi qua nước, các bước sóng màu khác nhau bị hấp thụ không đồng đều. Màu đỏ, chẳng hạn, bị hấp thụ rất nhanh, khiến hình ảnh trở nên thiên xanh hoặc lục. Điều này làm cho bức ảnh trông kém rực rỡ, đặc biệt ở vùng nước sâu.

Cách Khắc Phục Ảnh Hưởng Của Khúc Xạ Trong Nhiếp Ảnh Dưới Nước

Dù khúc xạ có thể là một thách thức, nhưng có nhiều cách để điều chỉnh và tạo ra những bức ảnh sắc nét và sống động hơn.

1. Chọn ống kính phù hợp: Ống kính góc rộng là lựa chọn lý tưởng cho nhiếp ảnh dưới nước, vì nó giúp thu được khung cảnh rộng hơn và giảm thiểu biến dạng do ánh sáng bị bẻ cong. Ống kính này cũng giúp bạn giữ được chủ thể trong tiêu điểm, hạn chế méo hình gần mặt nước.

2. Chụp ở vùng nước nông: Khi chụp những chủ thể gần mặt nước, hãy giữ độ sâu chụp thấp. Nước càng nông, hiện tượng khúc xạ càng ít, giúp ảnh rõ nét và chính xác hơn. Nếu chụp ở vùng nước sâu, bạn nên điều chỉnh thông số và sử dụng ánh sáng nhân tạo để bù sáng.

3. Cân bằng trắng thủ công: Do khúc xạ làm sai lệch màu sắc, bạn nên điều chỉnh cân bằng trắng (white balance) để khôi phục màu tự nhiên. Nhiều nhiếp ảnh gia chọn thiết lập cân bằng trắng tùy chỉnh, giúp tái tạo các gam màu sống động và trung thực.

4. Sử dụng đèn strobe hoặc flash: Vì ánh sáng đỏ bị hấp thụ nhanh nhất dưới nước, bạn có thể dùng đèn strobe hoặc flash để phục hồi các gam màu ấm. Đèn strobe giúp làm nổi bật sắc đỏ, cam và vàng, cân bằng lại tông xanh hoặc lục đặc trưng của môi trường nước.

5. Điều chỉnh góc ánh sáng: Khúc xạ làm thay đổi hướng ánh sáng khi chiếu vào chủ thể. Việc thử nghiệm với các góc chiếu sáng khác nhau, dù là ánh sáng tự nhiên hay nhân tạo, sẽ giúp bạn giảm thiểu hiện tượng tán xạ. Hãy thử chiếu trực tiếp vào chủ thể hoặc thay đổi góc chụp để đạt hiệu quả tốt nhất.

Hiểu Vai Trò Của Nước Trong Hiện Tượng Khúc Xạ

Nước là một môi trường có độ phản xạ cao, vì vậy góc chiếu của ánh sáng đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nước càng đục, hiện tượng khúc xạ càng mạnh, khiến hình ảnh dễ bị méo và mất chi tiết. Ngược lại, nước trong hơn giúp ảnh có độ sắc nét và màu sắc chuẩn xác hơn.

Ví dụ, trong vùng biển nhiệt đới, nơi ánh sáng mặt trời xuyên sâu hơn, màu sắc thường ít bị biến đổi. Nhưng trong vùng nước đục, khúc xạ trở nên rõ rệt hơn, dẫn đến mất màu và chi tiết. Việc hiểu rõ đặc tính của nước sẽ giúp bạn dự đoán mức độ ảnh hưởng của khúc xạ đến bức ảnh.

Ví Dụ Thực Tế: Chụp Rạn San Hô

Hãy tưởng tượng bạn đang chụp một rạn san hô tuyệt đẹp ở độ sâu khoảng 3 mét. Ánh sáng mặt trời xuyên qua mặt nước, nhưng khi bạn lặn sâu hơn, màu sắc bắt đầu thay đổi và các chi tiết trở nên méo nhẹ do ánh sáng bị bẻ cong.

Để có bức ảnh hoàn hảo, bạn sử dụng ống kính góc rộng để giảm méo hình. Bạn chỉnh cân bằng trắng thủ công để phục hồi gam màu tự nhiên, đồng thời mang theo đèn strobe để làm sáng san hô và cá, giúp chúng nổi bật giữa nền nước xanh mát.

Dù gặp nhiều thử thách do khúc xạ, ảnh của bạn vẫn rõ nét, sống động, thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp của rạn san hô.

Những Điểm Cốt Lõi Trong Nhiếp Ảnh Dưới Nước

1. Hiểu rõ tác động của khúc xạ: Ánh sáng bị bẻ cong trong nước, gây biến dạng, khó lấy nét và thay đổi màu sắc.

2. Điều chỉnh thiết bị phù hợp: Sử dụng ống góc rộng, đèn strobe và cân bằng trắng thủ công để giảm tác động.

3. Thử nghiệm góc chụp: Tìm các góc chiếu sáng tối ưu để hạn chế méo hình và tán xạ.

4. Kiểm soát môi trường chụp: Chụp ở vùng nước trong để có kết quả tốt hơn hoặc tinh chỉnh thiết lập khi nước đục.

Với những mẹo này, bạn có thể vượt qua các thách thức của khúc xạ và ghi lại những bức ảnh dưới nước đầy mê hoặc, thể hiện chân thực vẻ đẹp của đại dương.

Kết Luận

Hiểu cách ánh sáng hoạt động dưới nước là yếu tố then chốt để chụp được những bức ảnh rõ nét, rực rỡ và cân đối.

Bằng việc nắm vững hiện tượng khúc xạ, điều chỉnh thiết bị, thử nghiệm góc chụp và kiểm soát môi trường, bạn sẽ dễ dàng khắc phục những khó khăn thường gặp trong nhiếp ảnh dưới nước.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và luyện tập thường xuyên, những bức ảnh của bạn sẽ thực sự phản chiếu vẻ đẹp và sự huyền ảo của thế giới đại dương.