Nếu bạn đã từng đi bộ trên phố và nhìn thấy những cành cây phủ đầy những bông hoa màu hồng khổng lồ dường như xoay tròn theo từng làn gió, thì có thể bạn đã gặp cây tơ hồng (Chorisia speciosa).
Nhìn từ xa, bạn có thể cảm nhận được những hàng cây đang lặng lẽ trình diễn - những chiếc váy uốn lượn, sắc màu nhấp nháy, cánh hoa nghiêng mình về phía vỉa hè. Tuy nhiên, vẻ đẹp của cây tơ tằm không chỉ đơn thuần là nét quyến rũ về mặt thị giác.
Đây là lớp học chuyên sâu về cách thực vật sử dụng chuyển động, màu sắc và thậm chí cả đặc điểm cấu trúc riêng của chúng để nổi bật giữa cảnh quan đô thị đông đúc.
Nhìn gần, hoa của cây tơ tằm là một kiệt tác về thiết kế. Mỗi bông hoa có năm cánh xòe ra ngoài như viền váy dạ hội đang xoay tròn. Các cánh hoa thường có những vệt màu - màu trắng kem hòa quyện vào màu đỏ tía, màu vàng hôn lên viền hồng nhạt. Sự đa dạng về tông màu này không phải là ngẫu nhiên.
Các nhà thực vật học lưu ý rằng những dải màu như vậy có thể giúp dẫn đường cho các loài thụ phấn đến mật hoa ở trung tâm, giống như ánh đèn sân khấu hướng người biểu diễn đến mục tiêu của mình. Nhưng điều khiến những bông hoa này trông như đang "nhảy múa" chính là thân cây dài và mềm mại của chúng cho phép chúng phản ứng với ngay cả những chuyển động nhẹ nhàng nhất của không khí. Một ngày tĩnh lặng có thể cho thấy một cái cây đầy những bông hoa đẹp như tượng, nhưng khi một làn gió nhẹ thổi qua, các cành cây trở thành một sân khấu, và mỗi bông hoa dường như đung đưa theo một nhịp điệu mà chúng ta không thể nghe thấy.
Sự đung đưa này không chỉ để chúng ta thưởng thức - đó là một hình thức giao tiếp tinh tế trong tự nhiên. Chuyển động này có thể giúp phân tán các phân tử mùi hương hiệu quả hơn, thu hút ong, bướm và thậm chí cả chim ruồi.
Theo Tiến sĩ May Berenbaum, nhà côn trùng học tại Đại học Illinois, chuyển động của hoa trong gió có thể hoạt động như một tín hiệu thị giác cho các loài thụ phấn: "Khi một bông hoa chuyển động hoặc đung đưa, nó có thể giúp các loài thụ phấn dễ dàng nhận thấy nó giữa những tán lá tĩnh." Nói cách khác, "nhảy múa" đó có thể là một cách chiến lược để nói rằng, hãy nhìn sang đây.
Cây tơ tằm có nguồn gốc từ Nam Mỹ, đặc biệt là Brazil và Argentina, nơi nó nở hoa vào cuối mùa hè đến mùa thu. Ở các vùng khí hậu khác, nó thường được trồng làm cây cảnh trong công viên và dọc theo các đại lộ. Khi nở rộ, rất khó để bỏ lỡ - cành cây có thể dày đặc hoa đến mức thân cây gai góc của cây trở thành một điều không đáng chú ý.
Mùa nở hoa cũng rất ngắn ngủi. Vài tuần hoa nở rộ, những quả đậu lớn màu xanh lá cây xuất hiện, sau đó nứt ra để lộ ra những sợi bông giống như bông. Những sợi bông này trước đây có những công dụng thiết thực, chẳng hạn như làm gối nhồi và áo phao, nhưng ngày nay chúng chủ yếu chỉ là sự tò mò của người qua đường.
Nếu bạn muốn ngắm cây tơ tằm vào "mùa khiêu vũ", đây là một vài địa điểm đáng chú ý:
1. Los Angeles, California – Đường phố ở Beverly Hills và Santa Monica có hàng cây tơ tằm, miễn phí cho du khách chiêm ngưỡng. Thời điểm ngắm đẹp nhất là vào tháng 9 và tháng 10.
2. Miami, Florida – Vườn Bách thảo Nhiệt đới Fairchild thường trưng bày những cây này khi nở hoa; giá vé vào cửa khoảng 25 đô la.
3. Buenos Aires, Argentina – Cây này là một cảnh tượng phổ biến dọc theo các đại lộ chính, nơi nó được tôn vinh như một phần vẻ đẹp theo mùa của thành phố.
Mẹo: Cách tốt nhất để ngắm nhìn chuyển động của chúng là vào những ngày gió nhẹ, đứng lùi ra đủ xa để có thể chiêm ngưỡng toàn bộ tán cây. Sự tương phản giữa những con phố tĩnh lặng và những bông hoa chuyển động càng làm cho hiệu ứng thêm phần mạnh mẽ.
Một phần khiến cây tơ tằm trở nên hấp dẫn chính là bản chất kép của nó. Những bông hoa mỏng manh và mềm mại, nhưng thân cây lại được điểm xuyết những chiếc gai hình nón dày – một cơ chế tự vệ chống lại các loài động vật leo trèo. Sự cân bằng giữa sự mong manh và sự bảo vệ này rất phổ biến trong tự nhiên nhưng hiếm khi thấy rõ ở một cây đơn lẻ.
Cánh hoa mềm mại, lá chắn gai góc, sự đung đưa duyên dáng – cây tơ tằm vừa là một nghiên cứu về sự tương phản, vừa là một cảnh tượng chuyển động ngoạn mục.
Chúng ta thường phản ứng theo cảm xúc với chuyển động trong thế giới tự nhiên. Một đồng cỏ đung đưa, một ao nước gợn sóng, một bông hoa đang nhảy múa – tất cả đều thu hút sự chú ý của chúng ta. Có lẽ bởi vì chuyển động gợi lên sự sống, và ở thực vật, đó là lời nhắc nhở rằng chúng không phải là những vật trang trí tĩnh, mà là những thành viên tích cực trong môi trường của chúng.
Đối với cư dân thành thị, cây tơ tằm mang đến khoảnh khắc dịu dàng giữa thế giới bê tông. Những cánh hoa nhảy múa có thể không giải quyết được vấn đề trong ngày, nhưng chúng có thể khiến bạn dừng bước đủ lâu để nhận ra làn gió trên khuôn mặt—và đó chính là món quà của chúng.
Lần tới khi bạn đi ngang qua một cái cây với những bông hoa đung đưa như thể chúng đang theo nhịp điệu của một ban nhạc vô hình, bạn có dừng lại một chút không? Biết đâu đấy, "vũ điệu" ấy không chỉ là của cây cối—mà còn là lời mời gọi bạn chậm lại, quan sát thật kỹ và chú ý đến những màn trình diễn tĩnh lặng đang diễn ra xung quanh ta.
Đôi khi, những vũ công duyên dáng nhất của thành phố lại có rễ thay vì đôi chân.