Bạn đã bao giờ nhìn một chậu lan đang nở rộ và thầm nghĩ: “Mình không thể nào trồng được loại cây này đâu”? Nếu có, bạn không hề đơn độc — nhưng sự thật là lan không hề khó chăm như chúng ta tưởng.
Khi được trồng đúng cách trong chậu, lan không chỉ sống — mà còn phát triển rực rỡ. Hãy cùng khám phá những bí quyết để giữ cho cây lan luôn khỏe mạnh, hạnh phúc và không ngừng khoe sắc ngay trên bậu cửa sổ nhà bạn.
Chọn đúng loại lan
Với những người mới bắt đầu như chúng ta, các giống lan dễ chăm sóc nhất là Phalaenopsis (lan hồ điệp), Cattleya và Paphiopedilum (lan hài). Đây đều là những loài phổ biến, dễ mua và dễ trồng hơn nhiều so với các giống lan “kén chọn” khác. Khi đến các cửa hàng cây cảnh, bạn nên hỏi nhân viên tư vấn những giống lan phù hợp với điều kiện trong nhà tại khu vực bạn sinh sống. Nếu được, hãy chọn cây đang có hoa — để bạn biết trước sắc hoa mình sẽ chăm sóc.
Chọn chậu phù hợp
Lan thích không gian vừa vặn, không quá rộng. Một chiếc chậu nhỏ bằng nhựa hoặc đất nung có lỗ thoát nước là lý tưởng nhất. Quan trọng là phải giúp nước thoát nhanh và giữ cho rễ luôn khỏe mạnh. Với những giống như Dendrobium, chậu đất nung là lựa chọn tốt hơn; còn lan hồ điệp thì hợp với chậu nhựa. Luôn đảm bảo rằng chậu không quá to — vì rễ lan thích được “ôm sát”, không quá lỏng lẻo.
Chọn giá thể phù hợp
Không giống như phần lớn cây trồng trong nhà, lan không sống trong đất thông thường. Chúng cần giá thể đặc biệt như vỏ thông, rêu sphagnum, đá perlite hoặc xơ dừa. Ví dụ, lan Cattleya ưa vỏ thông to, trong khi lan hài lại thích rêu hoặc vỏ thông nhỏ. Những hỗn hợp này giúp không khí lưu thông và giữ cho rễ luôn khô ráo, không bị úng.
Bắt đầu trồng lan
Hãy bắt đầu bằng cách lót một lớp mút xốp hoặc sỏi nhỏ dày khoảng 2,5 cm dưới đáy chậu để thoát nước tốt hơn. Nhẹ nhàng lấy cây lan ra khỏi chậu nhựa ban đầu — nếu khó lấy, bạn có thể cắt bỏ chậu cũ. Đặt cây lan vào giữa chậu mới và từ từ lấp giá thể xung quanh, giữ cho phần “cổ” nơi rễ gặp thân nằm ngay dưới bề mặt giá thể.
Cung cấp đủ ánh sáng
Lan cần từ 12–14 giờ ánh sáng gián tiếp mỗi ngày. Một khung cửa sổ hướng đông hoặc nam là hoàn hảo. Nếu nhà ít ánh sáng tự nhiên, bạn có thể dùng đèn huỳnh quang hỗ trợ, giữ khoảng cách 13–20 cm giữa lan và đèn. Lan có lá dày thường thích sáng hơn, còn lan lá mềm thì hợp với ánh sáng nhẹ buổi sớm.
Chỉ tưới nước mỗi tuần một lần
Nghe có vẻ bất ngờ — nhưng lan không cần tưới quá nhiều. Một tuần tưới một lần là đủ. Hãy xối nước nhẹ qua chậu vài giây, sau đó để ráo hoàn toàn. Đợi đến khi giá thể khô hẳn mới tưới lại. Tưới quá tay là lỗi phổ biến nhất khi chăm lan, nên nhớ: với lan, càng ít nước càng tốt!
Giữ độ ẩm cao
Lan có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới nên rất thích không khí ẩm. Mức lý tưởng là 60–80%. Bạn có thể đặt chậu gần máy phun sương hoặc làm “khay ẩm”: đổ nước vào đĩa nông có lót sỏi, sau đó đặt chậu lên trên (không để đáy chậu chạm nước). Cách này giúp lan được bao quanh bởi không khí ẩm, rất tốt cho sự phát triển.
Bón phân vào mùa hè
Khi thời tiết ấm lên, bạn nên hỗ trợ lan phát triển bằng phân bón dạng lỏng chuyên dụng. Pha loãng theo hướng dẫn trên nhãn, và bón mỗi tuần một lần. Nếu không có phân cho lan, bạn có thể dùng phân bón cây thường nhưng pha loãng một nửa. Vào mùa thu và đông, hãy dừng bón phân, chỉ cần tưới nước đều đặn.
Cắt tỉa để lan ra hoa lần nữa
Khi hoa tàn, đừng vội bỏ cây! Bạn có thể cắt cành hoa còn lại cách gốc khoảng 2,5 cm. Việc này có thể kích thích cây ra hoa lần nữa. Nếu lá hoặc thân chuyển vàng hoặc khô, hãy dùng kéo sạch cắt bỏ để cây tập trung nuôi phần mới.
Thay chậu khi cần thiết
Khi thấy rễ trồi ra ngoài hoặc giá thể mục nát, đó là lúc cần thay chậu. Thông thường, lan cần được thay chậu và giá thể mỗi 1–2 năm. Thời điểm tốt nhất để thay là sau khi cây ra hoa, không phải trong lúc đang nở. Một số giống có thể ở yên trong chậu cũ nhiều năm nếu phát triển tốt.
Cùng tận hưởng hành trình chăm lan!
Lan trồng trong chậu mang lại vẻ đẹp thanh tao, cảm giác bình yên và một chút kiêu kỳ cho không gian sống. Khi bạn nắm được những nguyên tắc cơ bản, việc chăm sóc lan sẽ trở thành thú vui chứ không còn là nhiệm vụ. Các bạn ơi, bạn đã sẵn sàng đón cây lan đầu tiên về nhà hay giúp chậu lan cũ hồi sinh rực rỡ chưa? Hãy cùng nhau vun trồng cái đẹp — từng cánh hoa một!
