Bạn đã bao giờ đi ngang qua một cửa hàng trái cây và nhận ra có rất nhiều loại trái cây mang tên gần giống nhau chưa? Dưa hấu, dưa lưới, dưa chuột và dưa Hami đều thuộc cùng một họ bầu bí.
Chính sự giống nhau về tên gọi này thường khiến chúng ta tự hỏi: Liệu tất cả những loại trái cây có chữ “berry” trong tên gọi đều thuộc cùng một họ không?
Câu trả lời không đơn giản như bạn nghĩ! Hãy cùng đi sâu vào thế giới đầy hấp dẫn của các loại quả “berry,” như dâu tây, việt quất, mâm xôi và nam việt quất.
Dâu tây là một trong những loại quả được yêu thích nhất, nổi tiếng với vị ngọt dịu và chút chua nhẹ. Nhưng bạn có biết rằng dâu tây thực ra không phải chỉ là một quả duy nhất? Về mặt kỹ thuật, chúng là “quả tụ”, tức là được tạo thành từ nhiều quả nhỏ hợp lại. Những chấm đen nhỏ trên quả dâu? Thực ra, chúng chính là hạt của quả! Phần thịt xung quanh những hạt này tạo thành những quả nhỏ, và tất cả các quả nhỏ này hợp lại thành một quả dâu tây.
Không giống như những cây cao to của táo hay lê, dâu tây là loại cây thân thảo với thân ngắn và mảnh mai. Đặc điểm độc đáo này là một trong những lý do khiến dâu tây trở nên thú vị. Trong khi hầu hết các loại cây trồng sinh sản bằng hạt, nông dân hiếm khi dùng hạt dâu tây để trồng. Thay vào đó, họ nhân giống qua các “rễ ngầm” – những thân nhỏ mọc bò sát mặt đất. Các rễ ngầm này phát triển thành cây dâu tây mới, và nông dân có thể sử dụng chúng để canh tác.
Thật thú vị phải không?
Tiếp theo, chúng ta hãy nhìn vào mâm xôi và mâm xôi đen, hai loại quả có tên gọi cũng chứa chữ “mọng.” Chúng có phải là họ hàng của dâu tây không? Thực ra, chúng thuộc cùng họ—họ hoa hồng Rosaceae—giống như dâu tây, nhưng chúng có nhiều điểm khác biệt.
Cả mâm xôi và mâm xôi đen cũng là quả tụ, nhưng vẻ ngoài của chúng khác biệt rõ rệt. Mâm xôi và mâm xôi đen giống như những quả bóng nhỏ được gộp lại với nhau chặt chẽ, không giống như dâu tây với các hạt nổi bật. Ngoài ra, dâu tây là loại cây thân thảo, trong khi mâm xôi và mâm xôi đen lại mọc trên những bụi cây với thân chắc chắn, mặc dù không quá cao.
Những khác biệt về cấu trúc này cho thấy mâm xôi và mâm xôi đen có mối quan hệ gần gũi hơn với nhau so với dâu tây, vốn có mối quan hệ xa hơn. Mâm xôi và mâm xôi đen thuộc chi Rubus, trong khi dâu tây thuộc chi Fragaria—khiến mâm xôi và mâm xôi đen trở thành “anh em thân thiết hơn” trong thế giới quả “mọng.”
Bây giờ, hãy nói về việt quất, một loại quả cũng có chữ “mọng” trong tên gọi. Nếu bạn từng thử kem hoặc nước ép vị việt quất, bạn có thể tò mò về loại quả thật sự này. Việt quất nhỏ, tròn, và thường có một lớp phủ sáp khiến chúng trông gần như quá hoàn hảo để tin là thật. Nhưng mặc dù có tên gọi tương tự, việt quất lại rất khác so với dâu tây và mâm xôi.
Thực tế, việt quất thuộc họ Ericaceae, cụ thể là chi Vaccinium, và hoàn toàn không liên quan đến dâu tây, mâm xôi hay mâm xôi đen. Điều thú vị là việt quất hoang dã, đặc biệt là những loại tìm thấy ở vùng núi phía đông bắc Trung Quốc, thường nhỏ hơn và mọc trên các bụi cây cao không quá 50 cm. Đây là lý do tại sao việc hái việt quất hoang dã thường đòi hỏi phải cúi người xuống. Qua thời gian, để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, con người đã lai tạo ra các giống việt quất mới dễ thu hoạch hơn và có kích thước lớn hơn. Ngày nay, việt quất được trồng rộng rãi trên khắp thế giới, và những lợi ích sức khỏe của nó, nhờ hàm lượng anthocyanin cao, đã khiến nó trở nên ngày càng phổ biến.
Nam việt quất, thường bị nhầm lẫn là giống việt quất, là một loại quả “mọng” khác cũng đáng chú ý. Trong khi chúng thuộc cùng chi Vaccinium như việt quất, nam việt quất có màu đỏ rực và vị chua.
Mặc dù bạn có thể đã thưởng thức đồ uống hoặc mứt vị nam việt quất, nhưng quả nam việt quất tươi lại rất khó tìm trong các cửa hàng do chúng nhạy cảm với việc vận chuyển và bảo quản. Chúng phát triển tốt ở các vùng lạnh, và quả không thể giữ lâu sau khi thu hoạch. Đây là lý do tại sao nam việt quất tươi ít phổ biến nhưng lại thường được chế biến thành nước ép hoặc sấy khô. Mặc dù khó tìm ở dạng tươi, nam việt quất rất bổ dưỡng, và vị chua đặc trưng của nó đã khiến chúng trở thành một món ưa thích trong các món ăn và đồ uống mùa lễ hội.
Đến thời điểm này, bạn có thể đã quen thuộc với nhiều loại quả “mọng”—dâu tây, mâm xôi, mâm xôi đen, việt quất và nam việt quất. Mặc dù chúng đều có chung một yếu tố trong tên gọi, nhưng chúng thuộc về các họ thực vật khác nhau. Dâu tây, mâm xôi và mâm xôi đen thuộc họ Rosaceae, trong khi việt quất và nam việt quất lại thuộc họ Ericaceae. Tóm lại, thế giới quả “mọng” đa dạng và thú vị hơn nhiều so với tên gọi của chúng. Lần tới khi bạn thưởng thức những loại quả này, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về đặc điểm và nguồn gốc độc đáo của chúng. Hy vọng bạn đã tận hưởng chuyến hành trình khám phá thế giới quả “mọng” này, và chúng tôi rất mong được nghe ý kiến của bạn! Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hay bình luận nào, hãy để lại phía dưới. Chúc các Lykkers săn tìm quả “mọng” vui vẻ!