Bạn đã bao giờ gặp ai đó có thể nghe một nốt nhạc và ngay lập tức nhận ra đó là nốt nào chưa? Đó chính là cảm âm hoàn hảo!
Còn được gọi là cảm âm tuyệt đối, khả năng hiếm có này cho phép một người nhận biết hoặc tái hiện các nốt nhạc mà không cần bất kỳ sự tham chiếu nào.
Hãy tưởng tượng bạn nghe một bài hát và ngay lập tức nhận diện được từng nốt đang được chơi – đó chính là sức hút của cảm âm hoàn hảo.
Cảm âm hoàn hảo không chỉ đơn giản là thính lực tốt; nó liên quan đến khả năng của não bộ trong việc phân loại âm thanh một cách chính xác. Những người sở hữu cảm âm hoàn hảo có thể xác định được một nốt là A, C hay G chỉ bằng cách nghe. Thậm chí, một số người có thể nhận diện được nhiều nốt nhạc được chơi cùng lúc! Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc họ có thể chơi nhạc giỏi hơn – đây chỉ là một kỹ năng đặc biệt trong việc nhận biết âm cao.
Nhiều người cho rằng cảm âm hoàn hảo là một tài năng tự nhiên, một điều bạn hoặc được sinh ra cùng hoặc không có. Dù yếu tố di truyền có thể đóng vai trò nhất định, các nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiếp xúc với âm nhạc từ sớm, đặc biệt trước sáu tuổi, sẽ tăng đáng kể cơ hội phát triển cảm âm hoàn hảo. Đây là lý do tại sao những nhạc sĩ bắt đầu học từ khi còn nhỏ, đặc biệt là những người chơi các nhạc cụ không chuyển giọng như đàn dương cầm hoặc đàn vĩ cầm, có khả năng cao hơn để sở hữu khả năng này.
Nếu cảm âm hoàn hảo là khả năng nhận biết nốt ngay lập tức, vậy cảm âm tương đối là gì? Cảm âm tương đối là khả năng xác định sự chênh lệch giữa các nốt thay vì nhận diện chúng trực tiếp. Ví dụ, một người có cảm âm tương đối có thể không biết một nốt là A, nhưng họ có thể nhận ra rằng nó cao hơn hoặc thấp hơn một nốt khác. Trong khi cảm âm hoàn hảo là hiếm, cảm âm tương đối là một kỹ năng mà nhiều nhạc sĩ phát triển được qua rèn luyện.
Đây là một chủ đề tranh cãi lớn trong giới âm nhạc. Một số chuyên gia cho rằng rất khó để phát triển cảm âm hoàn hảo khi đã trưởng thành, trong khi một số khác lại tin rằng khả năng này có thể được rèn luyện thông qua việc luyện tập kiên trì. Không giống như cảm âm tương đối, vốn có thể được cải thiện qua thời gian, việc rèn luyện cảm âm hoàn hảo sau thời thơ ấu khó hơn nhiều. Tuy vậy, nhiều nhạc sĩ vẫn phát triển được cảm giác về cao độ rất tốt nhờ vào việc rèn luyện tai nghe chăm chỉ.
Dù cảm âm hoàn hảo có thể hữu ích, nó không phải là yếu tố quyết định để trở thành một nhạc sĩ giỏi. Nhiều nhà soạn nhạc lừng danh, bao gồm Beethoven và Mozart, được cho là có cảm âm hoàn hảo, nhưng không ít nhạc sĩ thành công khác thì không. Điều quan trọng nhất trong âm nhạc không phải là nhận diện các nốt – mà là hiểu cách chúng kết hợp với nhau, vì thế cảm âm tương đối và biểu cảm âm nhạc thường được xem là giá trị hơn.
1.
Chỉ khoảng dưới 1 trong 10.000 người thực sự sở hữu cảm âm hoàn hảo.
2.
Một số người có cảm âm hoàn hảo lại gặp khó khăn khi nghe nhạc không được chỉnh theo cao độ tiêu chuẩn (như âm nhạc lịch sử hoặc âm nhạc ngoài phương Tây).
3.
Các ngôn ngữ khác nhau có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển cảm âm hoàn hảo – một số nghiên cứu cho thấy những người nói các ngôn ngữ thanh điệu, như tiếng Quan Thoại, có khả năng cao hơn để sở hữu khả năng này.
Các bạn ơi, đừng lo nếu bạn không có cảm âm hoàn hảo! Dù đây là một khả năng thú vị, nhưng nó không phải là điều kiện tiên quyết để thành công trong âm nhạc. Những nhạc sĩ vĩ đại dựa vào sự rèn luyện, sáng tạo và đam mê của họ, chứ không chỉ vào đôi tai. Dù bạn có cảm âm hoàn hảo hay không, điều thực sự quan trọng chính là tình yêu dành cho âm nhạc và sự sẵn lòng học hỏi. Vì vậy, hãy tiếp tục lắng nghe, chơi nhạc và tận hưởng sức hấp dẫn của âm thanh!