BMX, viết tắt của Bicycle Motocross, là một môn thể thao xuất hiện lần đầu tại Mỹ vào cuối những năm 1970. Lấy cảm hứng từ các cuộc đua motocross, BMX bao gồm việc đua trên các đường đua đất bằng xe đạp có lốp nhỏ và dày.
Những chiếc xe này có thiết kế giống xe motocross, và đó cũng chính là nguồn gốc tên gọi của môn thể thao này. BMX nhanh chóng trở nên phổ biến trong giới trẻ, đặc biệt là vào thập niên 1980.
Bị ảnh hưởng bởi văn hóa trượt ván, các tay đua bắt đầu chuyển BMX từ các đường đua đất sang mặt đất bằng phẳng, thúc đẩy giới hạn của môn thể thao bằng những cú nhảy cao hơn và các pha biểu diễn táo bạo hơn. Sự thay đổi này đã dẫn đến sự ra đời của “BMX Freestyle”, hay BMX biểu diễn tự do, một phần mở rộng đầy hứng thú từ môn thể thao nguyên bản.
Sự phát triển của BMX trong văn hóa đại chúng
Năm 1983, sự ra đời của bộ phim BMX Bandits—với sự tham gia của Nicole Kidman khi còn trẻ—đã đưa BMX lên ánh đèn sân khấu. Bộ phim này, thường được coi là “bộ phim BMX đầu tiên,” đã khắc họa sự phấn khích và phiêu lưu của môn thể thao, góp phần đẩy mạnh sự phổ biến của nó. Đến những năm 1990, BMX không chỉ là một xu hướng tại Mỹ. Môn thể thao này đã lan rộng ra toàn cầu, với Liên đoàn BMX Quốc tế (IBMXF) chính thức tổ chức giải vô địch thế giới BMX đầu tiên vào năm 1982. Đến năm 1993, BMX đã trở thành một phần chính thức trong làng đua xe đạp quốc tế, thuộc Liên đoàn Xe đạp Quốc tế (UCI). BMX tiếp tục phát triển mạnh mẽ, và vào năm 2008, môn đua BMX chính thức xuất hiện tại Thế vận hội ở Bắc Kinh.
Sự tiến hóa của BMX trong kỷ nguyên hiện đại
Trong những năm gần đây, BMX đã chứng kiến sự bùng nổ phổ biến tại các quốc gia khác, bao gồm Trung Quốc, nơi nó tiếp tục thu hút người hâm mộ tại các khu vực đô thị. BMX cũng không còn chỉ là các cuộc đua trên đường đất; nó đã phát triển để bao gồm nhiều thể loại khác nhau. Môn thể thao này không còn giới hạn trong các đường đua tập luyện. Nó đã mở rộng để bao gồm những pha biểu diễn phức tạp và thú vị hơn, nhiều trong số đó được thực hiện tại các công viên và trên đường phố.
Các loại xe đạp BMX: Khái quát
Có hai loại xe đạp BMX chính: BMX Đua và BMX Biểu Diễn.
• BMX Đua:
Những chiếc xe này được chế tạo để đạt tốc độ, với trọng tâm là sự ổn định trên các đường đua đất. Chúng được trang bị phanh chữ V để điều khiển tốt hơn ở tốc độ cao.
• BMX Biểu Diễn:
Những chiếc xe này được thiết kế để thực hiện các pha biểu diễn và các kỹ thuật điêu luyện. Chúng có các tính năng đặc biệt như peg (các ống kim loại nhỏ gắn vào bánh xe) để trượt trên thanh chắn và gyro (một bộ phận đặc biệt cho phép tay lái xoay 360 độ mà không bị rối dây phanh).
BMX Biểu Diễn bao gồm một số phân loại, mỗi loại tập trung vào các môi trường và kỹ năng khác nhau:
1. BMX Đường Phố – Đi xe trên các chướng ngại vật đô thị, như cầu thang, thanh chắn, và bờ tường.
2. BMX Công Viên – Đi xe tại các công viên trượt ván, với các đoạn chuyển tiếp và dốc.
3. BMX Đất Phẳng – Biểu diễn các kỹ thuật trên mặt đất bằng, tập trung vào sự cân bằng và độ chính xác.
4. Nhảy Đất – Biểu diễn các pha bay lượn trên các điểm nhảy bằng đất.
5. BMX Nửa Ống – Đi xe trên một đoạn dốc hình chữ U, thực hiện các pha biểu diễn trên không.
Lịch sử của BMX
Nguồn gốc của BMX bắt nguồn từ California vào đầu những năm 1970, khi trẻ em sử dụng những chiếc xe đạp thường để đua trên các đường đất, mô phỏng các tay đua motocross mà chúng ngưỡng mộ. Năm 1971, một bộ phim tài liệu mang tên *On Any Sunday* đã giới thiệu hình ảnh các tay đua trẻ em trên những chiếc xe đạp 20 inch, góp phần phổ biến môn đua BMX khắp nước Mỹ.
Năm 1977, Hiệp hội Xe đạp Mỹ (ABA) được thành lập để hỗ trợ đua BMX, và môn thể thao này bắt đầu phát triển mạnh tại Mỹ. Đến đầu thập niên 1980, BMX đã được giới thiệu trên toàn cầu, và các cuộc thi quốc tế được tổ chức. Năm 1993, BMX trở thành một phần chính thức của UCI, càng củng cố vị thế của mình trong làng xe đạp.
Các khoảnh khắc quan trọng trong sự phát triển của BMX
Một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử BMX xảy ra khi Bob Haro, một tay đua trẻ, lắp đặt các peg bằng kim loại vào bên cạnh xe đạp BMX của mình. Sự thay đổi đơn giản này cho phép các tay đua thực hiện các kỹ thuật mới, bao gồm trượt trên thanh chắn. Sự đổi mới này đã giúp khai sinh BMX Biểu Diễn như một thể loại riêng biệt, và Bob Haro sau đó đã trở thành chủ sở hữu thương hiệu Haro Bikes nổi tiếng.
Định dạng thi đấu trong BMX
Có năm loại thi đấu BMX chính:
1. Đua Đất – Các cuộc đua diễn ra trên đường đua đất với các chướng ngại vật.
2. Nhảy Đất – Các vận động viên biểu diễn các pha nhảy trên các điểm nhảy bằng đất.
3. BMX Đường Phố – Các tay đua biểu diễn trên các chướng ngại vật đô thị như mép vỉa hè, cầu thang và thanh chắn.
4. BMX Nửa Ống – Các tay đua thực hiện các pha biểu diễn trong nửa ống.
5. BMX Đất Phẳng – Các vận động viên thực hiện các kỹ thuật phức tạp trên mặt đất bằng.
Tương lai của BMX
Hiện nay, BMX tiếp tục phát triển, với ngày càng nhiều tay đua vượt qua giới hạn của những gì có thể thực hiện trên hai bánh xe. Dù bạn là một tay đua BMX dày dặn kinh nghiệm hay chỉ mới bắt đầu, môn thể thao này mang lại thử thách thú vị và một cộng đồng người hâm mộ ngày càng mở rộng. BMX vẫn là một phần sôi động và hấp dẫn của thế giới xe đạp, và tương lai của nó sẽ còn sáng lạn hơn. Các bạn ơi, bạn đã sẵn sàng thử thách với BMX chưa? Dù bạn muốn đua, thực hiện các pha biểu diễn, hay đơn giản chỉ là tận hưởng niềm vui khi lái xe, luôn có một chỗ dành cho bạn trong thế giới BMX. Hãy chuẩn bị tinh thần và bắt đầu cuộc phiêu lưu nào!
