Quên đi chuyện xuất sắc trong các môn thể thao mùa đông hay trượt băng trên băng. Siêu năng lực thực sự của mùa đông chính là biết cách ăn mặc để giữ ấm.
"Khi chúng ta mặc đúng cách, điều đó giúp chúng ta tận hưởng thời tiết ngoài trời", bác sĩ Cheyenne Falat, phó giám đốc y khoa của khoa cấp cứu tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland, chuyên về y học khẩn cấp môi trường, chia sẻ.
"Nhưng ngoài sự thoải mái và các hoạt động ngoài trời, việc cơ thể không giữ đủ ấm có thể gây ra những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng".
Mối nguy hiểm nghiêm trọng nhất là hạ thân nhiệt, khi cơ thể mất nhiệt nhanh hơn khả năng sản sinh nhiệt, dẫn đến khoảng 1.500 ca tử vong mỗi năm tại Mỹ. Bác sĩ Falat cũng đã điều trị cho nhiều bệnh nhân bị chấn thương do thời tiết lạnh như tê cóng, gây đau đớn, phồng rộp da, thậm chí đóng băng hoàn toàn các bộ phận cơ thể. Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi các mô bị mất nguồn cung cấp máu, có thể cần phải cắt cụt chi. Ngoài ra, thời tiết mùa đông còn có thể gây ra các vấn đề tim mạch, cơn hen suyễn và gia tăng đột biến đường huyết, cùng nhiều rủi ro khác.
Mặc đúng cách có thể cách nhiệt cơ thể khỏi các yếu tố thời tiết và tạo ra một "vi khí hậu", theo ông John Castellani, nhà sinh lý học nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Y học Môi trường của Quân đội Mỹ. Mục tiêu là giữ cảm giác hơi mát nhưng không lạnh, giúp bạn tránh đổ mồ hôi quá nhiều và khó chịu khi di chuyển. "Bạn nên cảm thấy giống như khi ở nhà với nhiệt độ khoảng 21°C", ông giải thích. Điều này không chỉ bảo vệ bạn khỏi các mối đe dọa sức khỏe mà còn làm cho mùa đông trở nên dễ chịu hơn.
Hai đặc tính quan trọng nhất ở trang phục chống lạnh là khả năng cách nhiệt và chống gió, theo ông Khubab Shaker, trưởng khoa vật liệu tại Đại học Dệt may Quốc gia. "Quần áo có khả năng cách nhiệt cao giữ ấm bằng cách giữ nhiệt, trong khi khả năng chống gió giúp ngăn chặn tác động làm lạnh của gió".
Dù các chuyên gia sử dụng công thức để tính toán khả năng cách nhiệt, người tiêu dùng thông thường có thể kiểm tra nhãn và thông tin sản phẩm để đánh giá độ ấm. Hãy tìm lớp lót lông dày trong áo, nhiều lớp quần áo và chỉ số "down fill power" từ 500 đến 900 ở áo khoác. Đây là những dấu hiệu của khả năng cách nhiệt tốt.
Điều quan trọng là quần áo phải có khả năng hút ẩm và thoáng khí để hút mồ hôi ra khỏi da và cho phép nó bay hơi. Len là lựa chọn được yêu thích nhờ khả năng cách nhiệt tuyệt vời, chống mùi và điều chỉnh nhiệt độ. Tuy nhiên, nó có giá thành cao hơn và đôi khi gây ngứa. Các loại sợi thực vật như cotton, vải lanh và lụa không phù hợp với thời tiết lạnh vì mất khả năng cách nhiệt khi ẩm. Denim, dù bền, lại nặng, khô chậm và không đủ ấm.
Phối nhiều lớp là điều cần thiết trong những ngày lạnh, với lớp cơ bản gần da làm từ các loại vải như polyester, nylon hoặc len để hút ẩm. Lớp thứ hai cung cấp khả năng cách nhiệt, với len, lông cừu hoặc len cashmere được khuyến nghị. Những chất liệu này giữ không khí, tạo ra rào chắn ngăn mất nhiệt và giữ ấm gần cơ thể.
Lớp ngoài cùng nên có vỏ chống gió hoặc chống nước làm từ sợi tổng hợp như polyester hoặc nylon, cùng với lớp cách nhiệt để bảo vệ khỏi gió và mưa. Lớp cách nhiệt từ lông vũ hoặc chất tổng hợp đều có ưu điểm riêng, với lông vũ nhẹ nhưng cần vệ sinh cẩn thận, còn vật liệu tổng hợp khô nhanh và dễ bảo trì hơn.
Đối với các hoạt động ngoài trời, khả năng thêm hoặc giảm bớt lớp quần áo là rất quan trọng để tránh đổ mồ hôi quá nhiều, dẫn đến mất nhiệt. Càng mặc nhiều lớp, bạn càng linh hoạt thích ứng với điều kiện thay đổi. Lý tưởng nhất là có một người đồng hành để theo dõi phản ứng cơ thể với thay đổi nhiệt độ, tránh những hành động nguy hiểm như “cởi quần áo trong vô thức” khi bị hạ thân nhiệt.
Ngăn ngừa mất nhiệt bằng cách đội một chiếc mũ vừa vặn làm từ len, lông cừu hoặc acrylic. Đối với nhiệt độ cực lạnh, hãy chọn mũ trùm đầu balaclava, hoặc một băng đô để che tai và điều chỉnh nhiệt độ khi vận động. Găng tay kín ngón được khuyên dùng thay vì găng hở ngón vì chúng giảm thất thoát nhiệt tốt hơn, với các ngón tách biệt làm mất nhiệt nhanh hơn, khiến găng kín ngón trở thành lựa chọn ấm hơn.
Để giữ ấm cho đôi chân, hãy chọn tất làm từ len pha với khả năng hút ẩm. Luôn mang theo một đôi tất dự phòng để thay khi cần. Hãy chọn giày chống nước và chống gió để bảo vệ đôi chân khỏi lạnh và ẩm ướt, đảm bảo sự thoải mái và giữ ấm tốt.