Peaks của dãy núi ngầm Nam Đại Tây Dương tạo nên quần đảo Fernando de Noronha và đảo san hô Rocas ngoài khơi bờ biển Brazil.

Các hòn đảo này chiếm phần lớn diện tích bề mặt đảo ở Nam Đại Tây Dương. Vùng nước giàu tài nguyên của chúng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nơi sinh sản và kiếm ăn cho các loài như cá ngừ, cá mập, rùa biển và động vật có vú biển.

Các hòn đảo là nơi tập trung lớn nhất của các loài chim biển nhiệt đới ở Tây Đại Tây Dương. Vịnh Cá Heo nổi tiếng với quần thể cá heo cư trú đặc biệt, trong khi tại lúc thủy triều xuống, đảo san hô Rocas lộ ra một cảnh quan tuyệt đẹp gồm các đầm phá và hồ thủy triều, đầy ắp cá.

Giá trị nổi bật toàn cầu

Mô tả ngắn gọn

Chào mừng các bạn yêu thích thiên nhiên! Công viên quốc gia biển Fernando de Noronha, nằm cách bờ biển Brazil khoảng 340 km, sở hữu vẻ đẹp không thể diễn tả. Công viên được hình thành từ các đỉnh núi lửa của một dãy núi chìm dưới biển. Gần 70% diện tích đảo chính, Fernando de Noronha, 21 đảo nhỏ và các đảo phụ của quần đảo, cùng hầu hết vùng nước liền kề có độ sâu đến 50 mét, thuộc khu vực được bảo vệ này.

Khu bảo tồn sinh học đảo san hô Rocas, cách quần đảo Fernando de Noronha khoảng 150 km về phía Tây, là rạn san hô vòng duy nhất ở Nam Đại Tây Dương, bao gồm một rạn san hô hình bầu dục với hai hòn đảo nhỏ được bao quanh bởi khu bảo tồn biển. Hai khu vực bảo vệ này cùng bao phủ 42.270 ha, với vùng đệm rộng 140.713 ha.

Tại trung tâm của mặt nước mênh mông, các đảo Đại Tây Dương của Brazil tạo thành một ốc đảo với vùng nước màu mỡ. Những vùng nước này là nơi sinh sản và cư trú quan trọng cho các loài như cá ngừ, cá mập, rùa biển và động vật có vú biển. Chúng cũng đóng vai trò then chốt trong việc tái tạo tự nhiên các quần thể cá trong khu vực.

Hai loài rùa biển, rùa đồi mồi và rùa xanh, sinh sản tại khu vực này, với đảo san hô Rocas là nơi sinh sản quan trọng thứ hai cho rùa biển ở Brazil. Các đảo cũng là nơi tập trung lớn nhất của các loài chim biển nhiệt đới ở Tây Đại Tây Dương và chứa các ví dụ độc đáo về rừng Đại Tây Dương trên đảo và rừng ngập mặn đại dương ở Nam Đại Tây Dương.

Tiêu chí (vii): Vẻ đẹp thiên nhiên đặc biệt

Vịnh Cá Heo là nơi duy nhất trên thế giới có quần thể cá heo cư trú lớn như vậy. Bên cạnh đó, hai bãi biển của khu vực này, Praia do Sancho và Praia do Leão, thường được xếp hạng là những bãi biển đẹp nhất Brazil. Đảo san hô Rocas mang đến một cảnh quan biển tuyệt đẹp, đặc biệt vào lúc thủy triều xuống, khi rạn san hô lộ ra, bao quanh các đầm phá nông và hồ thủy triều, tạo nên một "bể cá tự nhiên". Cả hai địa điểm này sở hữu các cảnh quan dưới nước tuyệt vời và đã được công nhận rộng rãi trong tài liệu lặn biển.

Tiêu chí (ix): Hệ sinh thái biển quan trọng

Quần đảo Fernando de Noronha và đảo san hô Rocas chiếm hơn một nửa diện tích vùng biển ven đảo ở Nam Đại Tây Dương. Những vùng nước có năng suất cao này là nơi kiếm ăn của các loài như cá ngừ, cá kiếm, động vật có vú biển, cá mập và rùa biển khi chúng di cư đến bờ biển châu Phi. Như một ốc đảo của sự sống biển giữa đại dương mênh mông và tương đối cằn cỗi, các hòn đảo này đóng vai trò thiết yếu trong việc sinh sản, phân tán và định cư của các sinh vật biển trên khắp vùng nhiệt đới Nam Đại Tây Dương.

Tiêu chí (x): Bảo tồn đa dạng sinh học

Fernando de Noronha và đảo san hô Rocas là những khu vực trọng yếu trong việc bảo vệ đa dạng sinh học và các loài nguy cấp ở Nam Đại Tây Dương. Các khu vực này cung cấp một phần lớn môi trường sống trên đảo cho khu vực và rất quan trọng trong việc duy trì đa dạng sinh học biển. Chúng có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn các loài rùa biển đang bị đe dọa, đặc biệt là loài rùa đồi mồi.

Khu vực này cũng là nơi tập trung lớn nhất của các loài chim biển nhiệt đới ở Tây Đại Tây Dương và được công nhận là Trung tâm Toàn cầu về chim đặc hữu. Hơn nữa, nó chứa đựng các ví dụ còn sót lại duy nhất của rừng Đại Tây Dương trên đảo và rừng ngập mặn đại dương ở Nam Đại Tây Dương.

Tính toàn vẹn

Các thành phần trên cạn và dưới biển của khu vực này được bảo vệ tốt. Ranh giới của khu vực được thiết lập hợp lý để bảo tồn sự đa dạng sinh học biển, mặc dù được chia thành hai phần riêng biệt. Trên đảo chính Fernando de Noronha, tất cả các môi trường sống quan trọng trên cạn đều thuộc công viên, và toàn bộ diện tích đất của đảo san hô Rocas nằm trong vùng trung tâm của khu vực bảo vệ.

Tại Fernando de Noronha, hệ sinh thái vẫn duy trì được tính toàn vẹn đáng kể, bất chấp sự gia tăng số lượng du khách và tác động của các loài ngoại lai xâm lấn. Cơ sở hạ tầng và công tác quản lý khu vực đã được cải thiện để đảm bảo bảo tồn các giá trị của khu vực. Trong khi đó, hệ sinh thái tại đảo san hô Rocas vẫn được bảo vệ ở mức cao, nhưng tình trạng đánh bắt quá mức và sự hiện diện trái phép của thuyền du lịch đang gây ra những mối đe dọa đáng kể đến tính toàn vẹn của khu vực.

Yêu cầu bảo vệ và quản lý

Khu vực này được bảo vệ hợp pháp theo nhiều luật liên bang và quy định cấp bang. Viện Bảo tồn Đa dạng Sinh học Chico Mendes (ICMBio), một cơ quan liên bang tự trị trực thuộc Bộ Môi trường, chịu trách nhiệm quản lý và bảo tồn khu vực này. Có hai kế hoạch quản lý riêng biệt, một dành cho quần đảo Fernando de Noronha và một cho đảo san hô Rocas. Các kế hoạch này tập trung vào các vấn đề quan trọng như du lịch, nghiên cứu, giáo dục môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học và giám sát. Đối với Công viên Quốc gia Biển Fernando de Noronha, một Kế hoạch Phát triển Bền vững và Quản lý Du lịch Sinh thái đã được triển khai với sự hỗ trợ của cộng đồng địa phương. Kế hoạch này kiểm soát chặt chẽ việc phát triển cơ sở hạ tầng du lịch và quản lý các chuyến thăm, quy định các khu vực trong công viên và giám sát các hoạt động điều hướng, lặn biển. Kế hoạch cũng tính đến khả năng chịu tải của công viên và bao gồm các biện pháp quản lý các khu vực đô thị hóa ngoài khu vực được bảo vệ.

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng các mối đe dọa như đánh bắt cá vẫn là vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là đối với quần thể cá và việc bảo tồn rùa biển cũng như các loài khác. Một cách tiếp cận mới để điều chỉnh hoạt động đánh bắt cá trong khu vực xung quanh có thể là cần thiết.

Do Fernando de Noronha từng bị phá rừng hoàn toàn, phần lớn thảm thực vật hiện nay là thứ sinh hoặc bao gồm các loài xâm lấn. Sự xuất hiện của các loài như chuột, chuột nhắt, chó và thằn lằn tegu đã gây ra tác động nghiêm trọng đến quần thể chim. Việc khôi phục thảm thực vật nguyên bản và loại bỏ các loài xâm hại nên được ưu tiên hàng đầu đối với khu vực có ý nghĩa toàn cầu này. Quản lý hợp lý lượng khách du lịch ngày càng tăng cũng rất quan trọng để bảo vệ môi trường mong manh.

Khu bảo tồn sinh học đảo san hô Rocas, được thành lập vào năm 1979, bị đóng cửa đối với công chúng và được quản lý để bảo vệ các loài và nghiên cứu. Sự giám sát của Hải quân và Không quân Brazil, đặc biệt là liên quan đến các hoạt động đánh bắt và du lịch, đã mang lại lợi ích cho khu bảo tồn. Hơn nữa, mối liên kết giữa hai khu vực được bảo vệ quần đảo Fernando de Noronha và đảo san hô Rocas cần được nghiên cứu thêm.