Xin chào các bạn! Đã bao giờ đứng bên bờ biển, ngước nhìn bầu trời đầy sao, hay bước qua đường hầm kính trong thủy cung khi những con cá mập khổng lồ lướt qua ngay trên đầu mình chưa?

Trong khoảnh khắc ấy, bạn có cảm thấy một niềm kinh ngạc trào dâng, vừa choáng ngợp vừa khiêm nhường? Tâm trí bạn bỗng lặng lại, mọi lo toan về email hay danh sách việc cần làm dường như… biến mất.

Cảm giác đó, bạn thân mến, không chỉ là “dễ chịu” đâu. Đó là một trải nghiệm sâu sắc và đầy sức mạnh của con người, được gọi là cảm xúc kinh ngạc và choáng ngợp trước vẻ kỳ vĩ của thế giới. Các nhà khoa học hiện nay đang phát hiện ra rằng, việc chủ động tìm kiếm những “Khoảnh khắc Thủy Cung” này có thể là một trong những cách hiệu quả nhất để cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn.

Cảm xúc này thực sự là gì?

Các nhà tâm lý học định nghĩa cảm giác “kinh ngạc” là cảm xúc xuất hiện khi chúng ta đối mặt với điều gì đó rộng lớn, vượt ngoài sự hiểu biết hiện tại của mình. Đó là sự pha trộn phức tạp giữa kinh ngạc, thán phục và một chút sợ hãi đầy tôn trọng. Hãy nghĩ lại khoảnh khắc bạn đứng trong đường hầm thủy cung ấy. Cái “rộng lớn” chính là những sinh vật khổng lồ và mạnh mẽ đang bơi lượn phía bên kia lớp kính. Sự “thích nghi trong nhận thức” xảy ra khi bộ não của bạn chuyển từ suy nghĩ “cá mập thật đáng sợ” sang “cá mập thật vĩ đại, cổ xưa và thuộc về một thế giới mà mình chưa từng hiểu hết”. Và chính sự chuyển đổi trong nhận thức ấy là nơi phép màu thực sự bắt đầu.

Khoa học bất ngờ về những lợi ích kỳ diệu của cảm xúc kinh ngạc

Vậy tại sao bạn nên quan tâm đến điều này? Thì ra, cảm giác kinh ngạc giống như một liều “vitamin tổng hợp” cho sức khỏe tinh thần. Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Khoa học Vì Lợi ích Cộng đồng, Đại học California Berkeley đã phát hiện ra rằng cảm giác này mang lại những tác động đáng kinh ngạc.

Nó khiến “cái tôi” của bạn nhỏ lại.

Nhưng theo một cách rất tích cực! Khi bạn trải nghiệm cảm giác kinh ngạc, bạn cảm thấy mình nhỏ bé trước thế giới, khiến sự chú ý rời khỏi những lo âu hay bất an cá nhân. Hiện tượng này được gọi là “cái tôi nhỏ bé”. Nó giúp giảm căng thẳng và lo âu một cách hiệu quả. Khi bạn đang ngắm nhìn đại dương sâu thẳm hay bầu trời vô tận, mọi mâu thuẫn hay bực bội với đồng nghiệp bỗng trở nên… chẳng đáng kể nữa.

Nó làm thời gian chậm lại.

Các nghiên cứu cho thấy, những người thường xuyên trải nghiệm cảm giác kinh ngạc có xu hướng cảm nhận như thể họ có nhiều thời gian hơn và ít nôn nóng hơn. Điều này giúp chống lại “cơn đói thời gian” của xã hội hiện đại, khiến bạn sẵn sàng dành thời gian giúp đỡ người khác hoặc tận hưởng cuộc sống chậm hơn.

Nó tăng cường hệ miễn dịch của bạn.

Một nghiên cứu đột phá từ Đại học California Berkeley đã chỉ ra rằng, trải nghiệm cảm giác kinh ngạc có liên quan đến việc giảm mức cytokine – các protein gây viêm trong cơ thể. Tình trạng viêm mãn tính có liên hệ trực tiếp đến trầm cảm và các bệnh tự miễn dịch. Đi dạo giữa thiên nhiên, ngắm nhìn rừng cây hay sóng biển, có thể là “liều thuốc chống viêm tự nhiên” cho cơ thể bạn.

Nó giúp bạn kết nối với thế giới xung quanh.

Cảm giác kinh ngạc thường mang lại cảm nhận rằng mình thuộc về một điều gì đó lớn lao hơn chính bản thân như cộng đồng, nhân loại hay cả hành tinh này. Cảm giác đồng điệu và ngưỡng mộ chung ấy khiến chúng ta trở nên nhân ái hơn, hợp tác hơn và gắn bó hơn với người khác.

Cách “săn tìm” những Khoảnh khắc Thủy Cung trong cuộc sống hằng ngày

Bạn không cần bay đến hẻm núi Grand Canyon để tìm thấy cảm giác kinh ngạc — nó đang ẩn ngay trong cuộc sống hằng ngày của bạn. Dưới đây là một vài cách để “bắt gặp” nó:

1. Trở thành một “người săn tìm điều kỳ diệu”

Hãy biến việc tìm kiếm sự kỳ diệu thành một thói quen có chủ đích. Khi đi dạo, hãy thử tìm một điều khiến bạn trầm trồ — có thể là hoa văn tinh xảo của lớp sương trên cửa sổ, ánh sáng xuyên qua tán lá, hay chiều cao choáng ngợp của một tòa nhà chọc trời.

2. Đắm mình trong những thước phim và hình ảnh khơi gợi cảm xúc

Thay vì xem những bộ phim căng thẳng, hãy thử xem một bộ phim tài liệu về thiên nhiên như “Hành tinh Trái Đất”. Những cảnh quay tua nhanh, quay chậm được dàn dựng công phu để khơi dậy cảm giác kinh ngạc. Hoặc, bạn có thể tìm hình ảnh “Chấm Xanh Mờ” – Trái Đất nhỏ bé được chụp từ vũ trụ, rồi đọc phần suy ngẫm của nhà thiên văn học Carl Sagan về nó.

3. Đắm chìm trong âm thanh

Hãy nghe một bản nhạc đẹp đến mức khiến bạn rùng mình — một bản giao hưởng hùng tráng, dàn hợp xướng hòa âm hoàn hảo, hay một đoạn guitar độc tấu đầy cảm xúc. Đó chính là cảm giác kỳ diệu dành cho thính giác.

4. Tìm kiếm “vẻ đẹp của lòng nhân hậu”

Hãy đọc hoặc xem những câu chuyện về lòng tốt, sự dũng cảm hay bao dung của con người. Những khoảnh khắc ấy, khi ta chứng kiến sức mạnh vĩ đại của tinh thần nhân loại, cũng gây xúc động và kinh ngạc không kém bất kỳ kỳ quan thiên nhiên nào.

Bộ não của bạn được thiết kế để cảm nhận sự kỳ diệu. Trong một thế giới đôi khi đầy hỗn loạn và mệt mỏi, hành động đơn giản là tìm kiếm những khoảnh khắc awe có thể trở thành liều thuốc hồi phục mạnh mẽ cho tâm hồn. Nó định lại góc nhìn của bạn, giảm stress, và nhắc bạn nhớ rằng mình là một phần của thế giới bao la, bí ẩn và tuyệt vời này. Vậy nên, bạn sẽ tìm thấy “Khoảnh khắc Thủy Cung” tiếp theo của mình ở đâu? Hãy chia sẻ những trải nghiệm awe đáng nhớ nhất của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé — biết đâu, bạn sẽ truyền cảm hứng để ai đó cũng tìm thấy phép màu của riêng họ.