Chế độ ăn chay đang ngày càng phổ biến khi con người ngày càng quan tâm đến sức khỏe, ý thức bảo vệ môi trường và yêu thương động vật hơn. Tuy nhiên, bất chấp những lợi ích của chế độ ăn chay, vẫn còn nhiều quan niệm sai lầm về nó.
Những quan niệm sai lầm này có thể khiến mọi người nản lòng khi chuyển sang lối sống thuần chay. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ vạch trần một số quan niệm sai lầm phổ biến nhất về chế độ ăn chay và làm sáng tỏ sự thật đằng sau chúng.
Một trong những quan niệm sai lầm phổ biến nhất về chế độ ăn chay là nó không cung cấp đủ protein. Protein là một chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết cho sự phát triển cơ bắp, chức năng miễn dịch và phục hồi mô. Mặc dù một số sản phẩm động vật giàu protein, nhưng có nhiều nguồn thực vật cung cấp protein dồi dào cho một chế độ ăn uống lành mạnh.
Các nguồn protein thực vật bao gồm:
• Các loại đậu: Đậu lăng, đậu, đậu gà và đậu Hà Lan đều là những nguồn protein tuyệt vời.
• Đậu phụ và Tempeh: Những sản phẩm làm từ đậu nành này rất giàu protein và có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
• Các loại hạt và hạt giống: Hạnh nhân, đậu phộng, hạt chia và hạt hướng dương đều chứa một lượng protein đáng kể.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Diêm mạch, gạo lứt và yến mạch là những nguồn protein và chất xơ tuyệt vời.
• Người ăn chay có thể dễ dàng đáp ứng nhu cầu protein của mình bằng cách kết hợp những thực phẩm này vào chế độ ăn uống.
Nhiều người tin rằng việc theo đuổi chế độ ăn chay rất tốn kém vì các lựa chọn thay thế thịt từ thực vật có thể đắt đỏ. Tuy nhiên, điều này không nhất thiết đúng. Mặc dù một số sản phẩm chay đặc biệt có thể đắt đỏ, nhưng nhiều loại thực phẩm chay thiết yếu lại có giá cả phải chăng và được bán rộng rãi.
Các loại thực phẩm chay thiết yếu giá cả phải chăng bao gồm:
• Cơm và Mì ống: Chúng không đắt và là nền tảng vững chắc cho nhiều bữa ăn.
• Đậu và Đậu lăng: Đậu khô, đậu lăng và đậu Hà Lan cực kỳ phải chăng và giàu protein.
• Rau củ theo mùa: Mua rau củ tươi theo mùa với số lượng lớn có thể tiết kiệm tiền.
• Rau củ đông lạnh: Rau củ đông lạnh có thể bổ dưỡng như rau củ tươi và thường rẻ hơn.
Bằng cách tập trung vào thực phẩm nguyên hạt, chưa qua chế biến, người ăn chay có thể ăn uống lành mạnh với ngân sách eo hẹp.
Sắt là một chất dinh dưỡng thiết yếu, và nhiều người tin rằng người ăn chay khó hấp thụ đủ sắt. Mặc dù đúng là sắt không heme (loại có trong thực phẩm thực vật) không dễ hấp thụ như sắt heme (có trong các sản phẩm động vật), nhưng thực phẩm có nguồn gốc thực vật vẫn có thể cung cấp nhiều sắt.
Các loại thực phẩm giàu sắt bao gồm:
• Rau lá xanh: Rau bina, cải xoăn và cải cầu vồng rất giàu sắt.
• Các loại đậu: Đậu, đậu lăng và đậu gà là nguồn cung cấp sắt tuyệt vời.
• Ngũ cốc tăng cường: Nhiều loại ngũ cốc ăn sáng được bổ sung sắt, cung cấp một nguồn sắt dễ dàng.
• Đậu phụ và Tempeh: Những thực phẩm làm từ đậu nành này không chỉ giàu protein mà còn chứa một lượng sắt đáng kể.
Để tăng cường hấp thụ sắt, nên ăn các loại thực phẩm giàu sắt cùng với các loại thực phẩm giàu vitamin C, chẳng hạn như trái cây họ cam quýt, ớt chuông và cà chua.
Một quan niệm sai lầm khác là chế độ ăn chay khó tuân thủ hoặc đòi hỏi phải lên kế hoạch bữa ăn phức tạp. Mặc dù việc chuyển sang chế độ ăn chay có thể cần một số điều chỉnh, nhưng không nhất thiết phải khó khăn. Nhiều người nhận thấy họ nhanh chóng nắm bắt được việc nấu nướng và lên kế hoạch bữa ăn, và có rất nhiều công thức nấu ăn dễ làm theo.
Những ý tưởng đơn giản cho bữa ăn chay bao gồm:
• Các món xào: Một món ăn nhanh chóng và tùy chỉnh với đậu phụ, rau củ và nước sốt đơn giản.
• Salad: Tạo ra những món salad thịnh soạn với đậu, ngũ cốc và nhiều loại rau tươi.
• Súp và món hầm: Súp đậu lăng, món hầm rau củ hoặc món ớt có thể dễ dàng làm với số lượng lớn.
• Sinh tố: Hỗn hợp trái cây, rau củ và bột protein thực vật cho một bữa ăn nhẹ bổ dưỡng.
• Với rất nhiều nguồn tài nguyên và công thức nấu ăn sẵn có, việc thưởng thức chế độ ăn chay trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Một số người cho rằng chế độ ăn chay không cung cấp đủ chất dinh dưỡng như chế độ ăn có thịt. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không đúng. Một chế độ ăn chay được lên kế hoạch kỹ lưỡng có thể cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe tối ưu, bao gồm protein, vitamin, khoáng chất và chất béo lành mạnh.
Những chất dinh dưỡng chính mà người ăn chay cần chú ý bao gồm:
• Vitamin B12: Chủ yếu có trong các sản phẩm từ động vật, người ăn chay có thể bổ sung vitamin B12 từ thực phẩm tăng cường hoặc thực phẩm bổ sung.
• Vitamin D: Có thể bổ sung từ sữa thực vật tăng cường hoặc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
• Axit béo Omega-3: Có trong hạt lanh, hạt chia và quả óc chó, những chất béo lành mạnh này rất cần thiết cho sức khỏe não bộ và tim mạch.
Chỉ cần chế độ ăn chay đa dạng và cân bằng, nó có thể cung cấp dinh dưỡng tương đương, thậm chí tốt hơn, so với chế độ ăn thịt.
Một số người cho rằng đồ ăn chay nhạt nhẽo hoặc thiếu hương vị. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn sai lầm. Với các loại gia vị, thảo mộc và kỹ thuật nấu nướng phù hợp, các món ăn chay có thể đậm đà và ngon miệng.
Mẹo để thêm hương vị cho bữa ăn chay:
• Sử dụng thảo mộc tươi: Húng quế, rau mùi, rau mùi tây và cỏ xạ hương có thể tạo thêm hương vị sống động.
• Thử nghiệm với các loại gia vị: thì là Ai Cập, ớt bột paprika và bột cà ri có thể mang lại chiều sâu cho món ăn.
• Kết hợp các loại thực phẩm giàu vị umami: Nấm, men dinh dưỡng và miso có thể làm tăng thêm hương vị đậm đà của các món ăn chay.
Bằng cách khám phá các hương vị và ẩm thực khác nhau, người ăn chay có thể thưởng thức nhiều món ăn ngon và hấp dẫn.
Chế độ ăn chay thường bị hiểu lầm, nhưng chúng có thể cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho một lối sống lành mạnh và cân bằng. Những quan niệm sai lầm xung quanh việc ăn chay, từ việc thiếu hụt protein đến sự nhạt nhẽo, đều dễ dàng bị bác bỏ nếu có kiến thức và kế hoạch đúng đắn. Bằng cách tập trung vào đa dạng các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, người ăn chay có thể thưởng thức những bữa ăn ngon miệng, bổ dưỡng, hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Điều quan trọng là phải tiếp cận chế độ ăn chay với một tâm thế cởi mở và sẵn sàng học hỏi, vì đây có thể là một cách ăn uống bền vững và bổ ích.