Chào các bạn! Đã bao giờ tự hỏi nấm được trồng như thế nào chưa? Việc trồng nấm không đơn giản là gieo vào đất rồi chờ mọc, mà phụ thuộc rất nhiều vào độ ẩm của môi trường. Độ ẩm chính là yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của việc trồng nấm.
Nếu bạn muốn nấm phát triển khỏe mạnh và năng suất cao, hãy cùng tìm hiểu vì sao độ ẩm lại đóng vai trò thiết yếu trong quá trình này.
Dù bạn trồng nấm để giải trí, học hỏi hay phục vụ sản xuất quy mô lớn, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng của độ ẩm đối với sự phát triển của nấm.
Nấm phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt và có độ ẩm cao, đây chính là lý do chúng thường mọc tốt ở những nơi ẩm mát. Khác với thực vật, nấm không cần ánh sáng mặt trời để sinh trưởng. Thay vào đó, nhiệt độ và độ ẩm là hai yếu tố kích thích sự hình thành tai nấm (phần quả thể). Vì vậy, khi trồng nấm, việc duy trì độ ẩm ổn định là vô cùng quan trọng: Thiếu ẩm, nấm sẽ khô héo, chậm phát triển hoặc không mọc được. Quá ẩm, nấm lại dễ bị mốc, nhiễm khuẩn hoặc thối rữa. Do đó, giữ cân bằng độ ẩm “vừa đủ” chính là chìa khóa để trồng nấm thành công.
Khi bắt đầu trồng nấm, bạn cần biết rằng mỗi giai đoạn sinh trưởng của nấm đòi hỏi độ ẩm khác nhau. Giai đoạn ủ tơ (ươm sợi nấm): Đây là lúc tơ nấm (hệ rễ nấm) lan rộng trong giá thể trồng. Lúc này, độ ẩm cao là rất cần thiết để tơ nấm phát triển và bao phủ toàn bộ bề mặt. Giai đoạn ra quả thể (ra tai nấm): Khi tai nấm bắt đầu hình thành, cần giảm độ ẩm một chút, thường khoảng 85–90% là lý tưởng. Mức ẩm này giúp nấm mọc đều, to, chắc, đồng thời tránh được tình trạng úng hoặc mốc hại.
Để đảm bảo độ ẩm luôn phù hợp, bạn nên theo dõi và điều chỉnh thường xuyên. Một công cụ hữu ích là máy đo độ ẩm (ẩm kế) — thiết bị này giúp bạn biết chính xác độ ẩm trong không khí. Chỉ cần đặt máy trong khu vực trồng nấm, bạn có thể kiểm soát mức ẩm cho từng giai đoạn phát triển. Ngoài việc theo dõi, bạn cũng cần duy trì độ ẩm ổn định bằng các phương pháp sau: Sử dụng máy phun sương hoặc máy tạo ẩm. Dùng bình xịt nước phun nhẹ định kỳ. Phủ nilon hoặc bạt mỏng lên khu vực trồng để giữ hơi nước bên trong. Tuy nhiên, đừng quên đảm bảo thông gió hợp lý – không khí cần luân chuyển vừa đủ để tránh bí và nấm mốc, nhưng không được quá mạnh khiến môi trường bị khô.
Khi độ ẩm quá thấp: Nấm sẽ ngừng phát triển, khô cứng và dễ gãy vụn. Quá trình ra quả thể bị chậm lại hoặc thất bại hoàn toàn. Không khí khô là nguyên nhân phổ biến khiến người trồng nấm gặp khó khăn. Khi độ ẩm quá cao: Nấm và giá thể dễ nhiễm khuẩn, mốc trắng hoặc thối nhũn. Môi trường quá ẩm còn tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm bệnh phát triển. Vì thế, duy trì độ ẩm ở mức cân bằng chính là bí quyết để nấm khỏe mạnh và sinh trưởng tốt.
Không chỉ ảnh hưởng đến việc nấm có mọc được hay không, độ ẩm còn tác động trực tiếp đến chất lượng nấm.
- Nấm trồng trong môi trường ẩm lý tưởng thường to, chắc, có màu đẹp và mùi thơm tự nhiên.
- Nếu độ ẩm sai lệch, nấm có thể nhỏ, mềm nhũn, kém mùi vị hoặc bị đổi màu.
Đối với người trồng nấm thương mại, chất lượng nấm là yếu tố quyết định giá trị sản phẩm. Còn với người trồng tại nhà, độ ẩm phù hợp vẫn rất quan trọng để có được những cây nấm tươi ngon và sạch cho bữa ăn.
Vậy là chúng ta đã hiểu vì sao độ ẩm là yếu tố then chốt trong trồng nấm. Duy trì mức ẩm phù hợp không chỉ giúp nấm phát triển nhanh và khỏe mạnh, mà còn nâng cao chất lượng và sản lượng thu hoạch. Dù bạn trồng nấm làm sở thích hay theo hướng sản xuất chuyên nghiệp, hãy luôn nhớ kiểm tra độ ẩm trong khu vực trồng nhé! Bởi chỉ cần cân bằng đúng độ ẩm, bạn đã giúp nấm “vui vẻ” và cho ra vụ mùa bội thu rồi đó!