Bạn có thể mua cây để trang trí kệ, làm sáng bừng một góc phòng, hay cảm thấy gần gũi hơn với thiên nhiên — nhưng bạn có biết rằng một số loài cây thực sự có thể làm sạch không khí trong ngôi nhà của bạn?
Dù việc mở cửa sổ hay dùng máy lọc không khí đều có tác dụng, thì một số loại cây cảnh lại mang đến lợi ích tự nhiên bằng cách lọc những độc tố mà bạn thậm chí không nhận ra là đang hiện diện trong môi trường sống của mình.
Tuy nhiên, không phải loại cây xanh nào cũng làm được điều đó như nhau. Hãy cùng tìm hiểu khoa học thực sự đằng sau khả năng thanh lọc không khí của cây, và xem đâu mới là những “ứng viên” xứng đáng cho không gian của bạn.
Không Khí Trong Nhà Không Sạch Như Bạn Nghĩ
Nhiều người dễ cho rằng không khí trong nhà an toàn hơn ngoài trời, nhưng nghiên cứu lại cho thấy điều ngược lại. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), không khí trong nhà có thể ô nhiễm gấp 2 đến 5 lần so với ngoài trời. Các nguồn phát thải hằng ngày như nội thất nhân tạo, sơn, sản phẩm tẩy rửa, thậm chí cả thảm trải sàn đều có thể nhả ra các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) — những hạt hóa chất ảnh hưởng đến hệ hô hấp, khả năng tập trung và giấc ngủ của bạn.
Những chất ô nhiễm phổ biến trong nhà gồm có:
1. Benzen – có trong một số loại nhựa, sơn và keo dán.
2. Formaldehyde – phát tán từ đồ gỗ ép và một số sản phẩm tẩy rửa.
3. Trichloroethylene – tồn tại trong quần áo giặt khô hoặc dung dịch làm sạch gia dụng.
4. Xylene và toluene – phát thải từ bút lông, sơn và sơn móng tay.
Theo thời gian, việc tiếp xúc với những chất này — đặc biệt trong không gian kém thông gió — có thể tích tụ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Cây Xanh Thực Sự Làm Sạch Không Khí Như Thế Nào
Năm 1989, NASA đã thực hiện một nghiên cứu nổi tiếng mang tên “Clean Air Study” để khám phá liệu cây cảnh có thể loại bỏ chất ô nhiễm trong môi trường kín của không gian vũ trụ hay không. Kết quả khá hứa hẹn: một số loài cây có thể hấp thụ VOC qua lá và rễ, với sự hỗ trợ của các vi sinh vật trong đất.
Cơ chế hoạt động có thể hiểu đơn giản như sau:
1. Hấp thụ qua lá:
Cây hút khí trong quá trình hô hấp và quang hợp, trong đó có cả những khí độc hại.
2. Lọc qua rễ và vi sinh vật:
Một số độc tố sau đó di chuyển xuống rễ và bị vi sinh vật có lợi trong đất phân giải.
3. Tăng độ ẩm:
Một số loài cây còn gia tăng độ ẩm nhờ quá trình thoát hơi nước, giúp giữ lại bụi và chất gây dị ứng trong không khí.
Tuy nhiên, phần lớn các nghiên cứu được tiến hành trong điều kiện phòng thí nghiệm kín. Trong đời sống thực, bạn cần rất nhiều cây trên mỗi mét vuông để tạo ra tác động rõ rệt. Dẫu vậy, chỉ vài chậu cây được lựa chọn kỹ vẫn có thể mang lại sự cải thiện đáng kể, nhất là trong không gian nhỏ hoặc kín.
Những Loài Cây Tốt Nhất Cho Việc Lọc Không Khí
Một số loài cây vượt trội hơn hẳn khi nói đến khả năng làm sạch không khí. Dưới đây là năm “ứng cử viên” được nghiên cứu kỹ lưỡng:
1. Cây Nhện (Chlorophytum comosum)
Thân thiện với người mới bắt đầu, loại cây này lọc khí CO, formaldehyde và xylene. Đặc biệt, nó không độc hại với thú cưng.
2. Lưỡi Hổ (Sansevieria trifasciata)
Với dáng vẻ điêu khắc, cây này hoạt động cả ban đêm: thải oxy và loại bỏ formaldehyde, benzen.
3. Lan Ý (Spathiphyllum)
Không chỉ đẹp mắt, lan ý còn giảm ammonia, benzen và trichloroethylene hiệu quả.
4. Thường Xuân (Hedera helix)
Nổi tiếng với khả năng leo giàn, thường xuân giúp giảm nấm mốc và hạt bụi phân trong không khí.
5. Cây Đa Bóng (Ficus elastica)
Với lá lớn, bóng mượt, nó hấp thụ hóa chất bay hơi và loại bỏ bào tử nấm mốc rất hiệu quả.
Mẹo: Để tăng hiệu quả, hãy chọn đất trồng giàu vi sinh vật và lau lá thường xuyên để tránh lỗ khí bị bụi che phủ.
Suy Ngẫm Cuối Cùng: Những Chiến Thắng Nhỏ
Đúng là một chậu cây nhện không thể biến toàn bộ ngôi nhà thành “bong bóng vô trùng”. Nhưng chỉ vài chậu cây đặt đúng chỗ cũng có thể giảm độc tố, tăng độ ẩm và giúp bạn gắn kết hơn với thiên nhiên mà không cần điện hay thay lõi lọc hằng tháng.
Bạn có nhận thấy không khí hay tâm trạng của mình thay đổi sau khi thêm cây xanh vào không gian sống? Nếu có, loại cây nào tạo ra tác động lớn nhất? Trải nghiệm của bạn có thể truyền cảm hứng để người khác bắt đầu hành trình xanh của riêng họ — từng chiếc lá một.
