Chào các bạn! Hãy tưởng tượng bạn đang cưỡi mô tô lao vun vút trên con đường núi uốn lượn, tiếng động cơ gầm vang bên dưới, làn gió mơn man mái tóc. Thật phấn khích phải không?

Nhưng trước khi hoàn toàn đắm chìm trong cảm giác “phiêu”, hãy tạm dừng một chút và tự hỏi: “Mình đã sẵn sàng cho một hành trình vừa an toàn vừa thú vị chưa?”

Chúng ta đều biết rằng đi mô tô tiềm ẩn nhiều rủi ro, và không phải ai cũng nắm vững kỹ năng cần thiết để điều khiển xe an toàn. Bộ đồ bảo hộ tốt có thể là ranh giới giữa va chạm nhẹ và tai nạn nghiêm trọng. Theo Cơ quan An toàn Giao thông Cao tốc Quốc gia Hoa Kỳ (NHTSA), người điều khiển mô tô có nguy cơ tử vong cao gấp 29 lần so với người ngồi trong ô tô. Vì vậy, mục tiêu của mọi người yêu xe là trở thành “người cầm lái lão luyện” – một “chuyên gia” thực thụ.

Nếu bạn là người mới, làm sao để từ một “tay mơ” trở thành biker chuyên nghiệp? Hãy cùng khám phá những kỹ năng và bí quyết thiết yếu giúp bạn nâng tầm trình độ lái xe.

Tôn trọng xe và cộng đồng

Điều đầu tiên cần nói đến là sự tôn trọng. Có một quy tắc bất thành văn trong giới mô tô: đừng chạm vào xe của người khác khi chưa được phép. Dù chỉ là trò chuyện với anh em biker hay tò mò muốn xem thử xe, bạn có thể bị cám dỗ muốn sờ vào hoặc ngồi thử, nhưng hành động đó có thể khiến chủ xe khó chịu và cảm thấy bị xúc phạm. Quy tắc chung là: không chạm vào xe của người khác nếu chưa hỏi trước.

Tôn trọng xe của người khác là bước đầu tiên để trở thành biker đẳng cấp. Nhưng đó chỉ là sự khởi đầu. Muốn trở nên chuyên nghiệp, bạn còn nhiều điều phải học hỏi.

Hiểu về hệ thống số trên mô tô

Hộp số xe máy thường có hai loại chính: hộp số quốc tế và hộp số vòng.

Hộp số quốc tế phổ biến trên toàn thế giới, thường có từ 4–6 số tiến và 1 số mo. Ưu điểm là an toàn và dễ điều khiển.

Trong khi đó, hộp số vòng hoạt động theo vòng lặp: từ số mo lên số 1, rồi số 2, 3,… đến số cao nhất và lại quay về số mo. Dù loại số này đơn giản và rẻ hơn khi sản xuất, nhưng tính an toàn lại không cao bằng hộp số quốc tế.

Cách sang số đúng kỹ thuật

Sang số đúng là biết kết hợp nhịp nhàng giữa vòng tua máy và tốc độ xe. Mỗi dải tốc độ tương ứng với một số phù hợp.

Ví dụ, đi chậm nhưng vào số cao sẽ khiến máy yếu, xe ì, dễ chết máy – hiện tượng này gọi là “bị kéo số”. Ngược lại, nếu vòng tua cao mà vẫn giữ số thấp sẽ gây hao xăng, nóng máy – gọi là “gào số”.

Nguyên tắc chung:

- Số 1: đề-pa

- Số 2: leo dốc

- Số 3: chạy chậm

- Số 4: tăng tốc

- Số 5: giữ tốc độ ổn định

Với xe nhỏ, thường sang số ở mức 4.000–5.000 vòng/phút. Khi vượt quá 5.000 vòng, không nên dùng số 3 trở xuống.

Nếu không chắc mình đang ở đúng số, hãy lắng nghe âm thanh động cơ. Êm, tròn tiếng nghĩa là đang chuẩn. Gào lớn, khó chịu – đến lúc phải sang số rồi đấy.

Những lỗi thường gặp khi sang số

Một lỗi phổ biến là sang số mà không lên ga nhẹ. Điều này dễ làm hư bộ côn, gây rung giật, thậm chí chết máy. Hãy luôn ga đều khi sang số để bảo vệ côn và hộp số.

Ngoài ra, khi vào cua, nhiều người có thói quen bóp côn hoàn toàn. Nguy hiểm đấy! Khi đó xe dễ mất độ bám, khó kiểm soát. Hãy giảm tốc, trả số trước khi vào cua để kiểm soát xe tốt hơn.

Những thói quen cần xây dựng

Một thói quen cực kỳ quan trọng là đặt đúng vị trí chân. Với một số dòng xe thể thao không có cần số phía sau, không nên đặt chân dưới cần sang số. Điều này dễ khiến bạn đau chân nếu nghiêng xe quá sâu, và còn gây căng cơ không cần thiết.

Kỹ thuật nâng cao

Trở thành biker chuyên nghiệp không chỉ là biết lái, mà còn là làm chủ mọi tình huống:

1. Vạch kẻ đường và mũi tên sơn có thể trơn trượt – giảm tốc trước khi cán qua. Nếu buộc phải đi qua, hãy buông phanh.

2. Khi kẹt xe hay dừng đèn đỏ, giữ khoảng cách ít nhất một thân xe với xe phía trước.

3. Tránh điểm mù, đặc biệt là khi chạy gần xe lớn.

4. Luôn ở vị trí tài xế khác có thể thấy bạn. Đừng chạy ngay sau đuôi xe tải hoặc xe buýt – chúng che tầm nhìn và dễ gây tai nạn. Khi đi trong đường đông, hãy để tay sẵn trên phanh, đi sát mép trái làn xe, quan sát đèn phanh xe trước.

5. Gặp biển báo “công trình” hay “đường xấu”, hãy giảm tốc, tránh rẽ gắt hoặc phóng nhanh vì dễ trượt ngã.

Kỹ năng chạy đêm

Nếu xe đối diện bật đèn pha quá sáng, hãy nhìn vào vạch phân làn bên trái hoặc phải để định hướng, tránh bị chói mắt mà vẫn quan sát được đường.

Đường quê và vật cản bất ngờ

Khi chạy ở khu vực nông thôn, hãy luôn sẵn sàng phanh, đặc biệt ở nơi có thể xuất hiện động vật bất ngờ. Cẩn thận với đá dăm, lá mục vì rất dễ trượt bánh.

Làm chủ kỹ thuật ôm cua

Khi vào cua ở đường đèo hoặc góc gắt, hãy nghiêng theo cua với tốc độ phù hợp. Nếu quẹo phải, hãy bám sát vạch giữa, thả phanh khi nghiêng và tăng ga nhẹ khi đã qua cua.

Bằng cách luyện tập các kỹ năng trên và duy trì thói quen tốt, ai trong chúng ta cũng có thể trở thành “tay lái lão luyện” như bao người mà ta từng ngưỡng mộ. Vậy? Bạn đã sẵn sàng để lái xe như dân chuyên chưa? Cùng học hỏi, luyện tập và lái xe an toàn nhé!