Ngủ trưa từ lâu đã là đề tài gây tranh cãi: liệu đó là một thói quen lười biếng hay một phương pháp có lợi cho sức khỏe?

Đối với nhiều người, ý nghĩ ngủ trưa vào ban ngày có thể mang lại cảm giác tội lỗi, vì xã hội thường khuyến khích quan điểm rằng ngủ ngày là dấu hiệu của sự lười biếng hoặc thiếu hiệu quả.

Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ ngắn, khi được thực hiện điều độ, có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể, từ việc tăng năng suất làm việc đến cải thiện tâm trạng. Trong hướng dẫn này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khoa học của giấc ngủ ngắn, thời điểm tốt nhất để ngủ trưa, và cách ngủ trưa hiệu quả nhằm nâng cao sức khỏe tổng thể.

1. Lợi ích của giấc ngủ ngắn

Cải thiện sự minh mẫn và tỉnh táo

Một trong những lợi ích chính của việc ngủ ngắn là cải thiện sự minh mẫn và tỉnh táo. Một giấc ngủ ngắn có thể giúp "tái khởi động" não bộ, khiến bạn cảm thấy tập trung và sáng suốt hơn khi thức dậy.

Theo tiến sĩ Lisa Adams, chuyên gia về giấc ngủ, "Chỉ cần một giấc ngủ ngắn 10 đến 20 phút cũng có thể tăng cường chức năng nhận thức, trí nhớ và khả năng tập trung. Điều này đặc biệt có ích đối với những người hay bị cơn buồn ngủ giữa buổi chiều hoặc cần duy trì sự sắc bén trong suốt cả ngày".

Ví dụ, các nghiên cứu cho thấy rằng một giấc ngủ ngắn 20 phút có thể cải thiện thời gian phản ứng và khả năng tập trung. Giấc ngủ ngắn như một liều "tăng lực" tự nhiên cho hiệu suất trí não, đặc biệt đối với những người không ngủ đủ giấc vào đêm trước. Điều này đặc biệt hữu ích cho các sinh viên trong các buổi học hoặc những người làm việc chuyên nghiệp cần duy trì năng suất cao trong ngày.

Cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng

Ngủ ngắn cũng có thể mang lại ảnh hưởng tích cực đến trạng thái cảm xúc của bạn. Giấc ngủ là yếu tố cần thiết để điều chỉnh cảm xúc, và thiếu ngủ có thể khiến bạn dễ cáu gắt và căng thẳng hơn. Một giấc ngủ ngắn cho phép não bạn nghỉ ngơi và "tái lập", giúp cải thiện tâm trạng và giảm lo lắng.

Tiến sĩ Emily Grant, nhà tâm lý học chuyên về căng thẳng, giải thích, "Khi chúng ta ngủ ngắn, chúng ta cho não bộ một cơ hội để làm mới, dẫn đến tâm trạng tốt hơn và khả năng chống chịu cảm xúc cao hơn. Những giấc ngủ ngắn ngắn có thể giúp giảm bớt cảm giác căng thẳng và áp lực, mang lại một khoảng thoát tạm thời khỏi những cảm xúc quá tải".

Cải thiện sức khỏe thể chất

Trong khi ngủ ngắn thường được liên kết với các lợi ích tinh thần, nó cũng mang lại lợi ích cho sức khỏe thể chất. Nghiên cứu cho thấy rằng giấc ngủ ngắn thường xuyên có thể giúp giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ báo cáo rằng một nghiên cứu trên những người thường xuyên ngủ trưa vào buổi chiều cho thấy nguy cơ nhồi máu cơ tim thấp hơn so với những người không ngủ trưa. Điều này được cho là nhờ khả năng của giấc ngủ ngắn trong việc giảm hormone căng thẳng và làm giảm viêm trong cơ thể.

2. Thời gian và thời lượng ngủ trưa tốt nhất

Thời điểm quan trọng

Thời điểm ngủ trưa rất quan trọng để đảm bảo rằng bạn không làm gián đoạn giấc ngủ ban đêm. Ngủ trưa quá muộn trong ngày có thể làm giảm khả năng chìm vào giấc ngủ vào ban đêm, dẫn đến một chu kỳ ngủ kém.

Các chuyên gia khuyên bạn nên ngủ trưa vào đầu buổi chiều, thường từ 1:00 chiều đến 3:00 chiều, khi mức năng lượng của cơ thể tự nhiên giảm xuống do nhịp sinh học. Đây cũng là thời gian mà giấc ngủ trưa mang lại lợi ích phục hồi cao nhất mà không ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm.

Tiến sĩ William Turner, chuyên gia về giấc ngủ, gợi ý, "Thời điểm ngủ trưa tốt nhất là khi bạn cảm thấy năng lượng bắt đầu giảm, thường là sau bữa trưa. Ngủ vào lúc này giúp tránh làm gián đoạn giấc ngủ ban đêm, đồng thời cho cơ thể cơ hội hồi phục và nạp năng lượng".

Thời lượng quan trọng

Thời gian ngủ trưa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hiệu quả của nó. Những giấc ngủ ngắn khoảng 10 đến 20 phút là lý tưởng để tăng năng lượng nhanh mà không gây cảm giác ngái ngủ hoặc làm rối loạn giấc ngủ ban đêm. Những giấc ngủ ngắn này cho phép bạn vào giai đoạn ngủ nhẹ mà không bước vào giai đoạn sâu, phục hồi nhiều hơn.

Mặt khác, những giấc ngủ dài khoảng 60 đến 90 phút cho phép cơ thể hoàn thành một chu kỳ giấc ngủ đầy đủ, điều này có thể hữu ích nếu bạn bị thiếu ngủ. Tuy nhiên, ngủ lâu hơn 90 phút có thể khiến bạn cảm thấy ngái ngủ và ảnh hưởng đến khả năng chìm vào giấc ngủ vào ban đêm.

Tóm lại, giấc ngủ ngắn không chỉ là một thú vui đáng trách mà nó có thể là một công cụ quý giá để cải thiện sức khỏe và hạnh phúc tổng thể của bạn. Khi được thực hiện vào thời điểm thích hợp và với thời lượng phù hợp, giấc ngủ ngắn có thể tăng cường sự minh mẫn, cải thiện tâm trạng, và mang lại những lợi ích sức khỏe thể chất đáng kể. Tuy nhiên, điều quan trọng là lắng nghe cơ thể và lên kế hoạch ngủ ngắn một cách chiến lược, đảm bảo rằng nó không làm ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm của bạn.