Xin chào các bạn! Bạn có biết rằng nguồn gốc của trí tuệ nhân tạo (AI) có thể được truy nguyên về những năm 1940? Đề tài nghiêm túc đầu tiên về AI được khởi xướng bởi Warren McCulloch và Walter Pitt vào năm 1943.
Tuy nhiên, phải đến cuối những năm 1950, những bước tiến đáng kể mới được thực hiện, đặc biệt là khi nhà khoa học Alan Turing đưa ra lý thuyết rằng một máy tính có thể mô phỏng hành vi con người.
Thuật ngữ "Trí tuệ nhân tạo" được nhà toán học người Mỹ John McCarthy đặt ra vào năm 1956. Ông đã phát triển các ngôn ngữ lập trình đầu tiên dành riêng cho AI, chẳng hạn như Lisp vào năm 1958 và Prolog vào năm 1973, để tạo ra các chương trình giải quyết vấn đề tổng quát.
Từ những năm 1980 trở đi, nghiên cứu AI trải qua những giai đoạn tiến bộ xen kẽ, với những tiến bộ đáng kể trong các mô hình toán học có khả năng bắt chước một số chức năng của não. Tuy nhiên, có ít sự chú ý hơn đối với các mạng nơ-ron và phát triển phần cứng.
Mối quan tâm đến AI đã được khơi lại vào những năm 1990 nhờ sự phổ biến của các Đơn vị Xử lý Đồ họa (GPU) từ ngành công nghiệp trò chơi, cung cấp tốc độ xử lý nhanh hơn cho các khối lượng công việc phức tạp.
Định nghĩa Trí tuệ nhân tạo
Theo Đại học Bách Khoa Milan, Trí tuệ nhân tạo là nhánh của khoa học máy tính tập trung vào việc phát triển các hệ thống phần cứng và phần mềm có khả năng giống như con người. Những hệ thống này tự động theo đuổi các mục tiêu được xác định và đưa ra các quyết định trước đây vốn do con người đảm nhiệm.
Các khả năng chính của hệ thống AI bao gồm:
- Hiểu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên
- Xử lý hình ảnh
- Học tập
- Lập luận
- Lập kế hoạch
- Tương tác với con người, máy móc và môi trường
Không giống như phần mềm truyền thống, các hệ thống AI không chỉ dựa vào lập trình mà sử dụng các kỹ thuật học tập. Thuật toán xử lý lượng lớn dữ liệu từ đó hệ thống tự suy ra các khả năng hiểu và lập luận.
AI Yếu và AI Mạnh
Có hai loại AI chính: AI yếu và AI mạnh.
- AI yếu: Bao gồm các hệ thống mô phỏng một số chức năng nhận thức của con người mà không đạt đến khả năng trí tuệ giống con người.
- AI mạnh: Đề cập đến các hệ thống trở nên thông thái hoặc thậm chí tự nhận thức.
Một số chuyên gia suy đoán rằng máy móc có thể một ngày nào đó sở hữu trí thông minh tự động vượt trội hơn con người, khái niệm này được gọi là "Điểm kỳ dị" (Singularity). Hiện tại, các hệ thống AI chủ yếu nằm trong phạm vi AI yếu, nhưng các tiến bộ vẫn đang được tiếp tục đạt được.
Các loại AI
Các loại hệ thống AI phổ biến nhất bao gồm AI hội thoại, AI dự đoán, AI tạo sinh, AI tự trị, và Trí tuệ Nhân tạo Tổng quát (AGI). Những hệ thống này có thể là từ chatbot và đại lý ảo đến phân tích dự đoán và hành vi tự trị.
Mô hình học tập
Điểm khác biệt của AI từ góc độ công nghệ và phương pháp là mô hình học tập, thông qua đó trí tuệ trở nên thành thạo các nhiệm vụ hoặc hành động. Các mô hình học tập này phân biệt giữa Học máy (Machine Learning) và Học sâu (Deep Learning).
Học máy liên quan đến việc huấn luyện phần mềm học tập một cách tự động bằng cách sửa lỗi. Học sâu, một phát triển mới hơn, lấy cảm hứng từ cấu trúc và chức năng của não người, sử dụng mạng nơ-ron nhân tạo để mô phỏng nhận thức giống con người. Hệ thống học sâu yêu cầu khả năng tính toán mạnh mẽ để phân tích và xử lý dữ liệu ở nhiều lớp, tương tự như các kết nối nơ-ron trong não người.
Mặc dù trông có vẻ tương lai, học sâu đã được sử dụng trong nhận diện mẫu, nhận diện giọng nói và hình ảnh, và các hệ thống xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP).
Kết luận
Trí tuệ nhân tạo đã tiến xa từ những lý thuyết ban đầu đến ứng dụng rộng rãi trong công nghệ hiện đại. Trong khi AI hiện tại vẫn nằm trong phạm vi AI yếu, các tiến bộ nhanh chóng trong học máy và học sâu đang tiếp tục mở rộng giới hạn của những gì có thể. Khi các hệ thống AI trở nên tinh vi hơn, chúng được kỳ vọng sẽ đóng vai trò ngày càng lớn hơn trong các ngành từ y tế và tài chính đến vận tải và giải trí. Tương lai của AI mang lại những khả năng thú vị cũng như các thách thức đạo đức, đặc biệt khi các nhà nghiên cứu khám phá tiềm năng của AI mạnh và Trí tuệ Nhân tạo Tổng quát (AGI). Liệu AI có đạt được khả năng tự chủ thực sự hay vượt qua trí thông minh của con người vẫn còn là chủ đề tranh luận, nhưng một điều chắc chắn—AI đang định hình lại thế giới như chúng ta biết và sự tiến hóa của nó sẽ là một trong những phát triển công nghệ định hình thế kỷ 21.
