Lúa mì là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, nhưng liệu chúng ta thực sự hiểu biết bao nhiêu về nó?

Từ những cánh đồng vàng bát ngát đến bữa ăn trên bàn, lúa mì đóng một vai trò quan trọng trong ngành nông nghiệp và dinh dưỡng toàn cầu. Hôm nay, hãy cùng khám phá thế giới kỳ thú của lúa mì và tìm hiểu hành trình tuyệt vời của nó!

Tìm hiểu cấu trúc của lúa mì

Lúa mì thuộc họ cỏ và là loại cây thảo niên hoặc hai niên. Thân cây thường rỗng, ngoại trừ phần gốc, nơi có thể có lõi rắn. Khả năng mọc nhiều nhánh (chồi) của cây phụ thuộc vào điều kiện môi trường như chất lượng đất và chất dinh dưỡng. Lá mọc xen kẽ dọc theo thân, dài và hẹp, với lưỡi nhỏ và tai lá. Bông lúa mì hay đầu hoa thường đứng thẳng, với một trục trung tâm liên tục không bị gãy. Mỗi bông nhỏ có từ 3 đến 5 hoa, dù một số giống có thể có tới 9 hoa. Tuy nhiên, chỉ các hoa dưới cùng trong mỗi bông nhỏ phát triển thành hạt, trong khi các hoa phía trên vẫn vô sinh. Vỏ ngoài của hạt khác nhau về hình dạng, màu sắc, kết cấu và sự hiện diện hoặc vắng mặt của lông mịn tùy theo giống.

Hạt lúa mì: Nền tảng của dinh dưỡng

Một hạt lúa mì, còn được gọi là quả thóc, thường dài khoảng 8mm. Hạt có hình dạng thuôn dài với những lông mịn ở đầu và một rãnh sâu dọc bụng. Các lớp ngoài bao gồm vỏ quả, vỏ hạt và lớp aleurone, trong khi phần bên trong bao gồm phôi và nội nhũ. Các thành phần này làm cho lúa mì trở thành một trong những loại ngũ cốc giàu dinh dưỡng nhất, cung cấp protein, chất xơ và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe tổng thể.

Lúa mì được trồng ở đâu và như thế nào

Lúa mì là một cây trồng ôn đới phát triển mạnh dưới điều kiện có nhiều ánh sáng. Nó được trồng ở nhiều khu vực trên thế giới, từ vĩ độ 18° đến 50° bắc, và có thể phát triển ở độ cao lên đến 4.000 mét. Do sự khác biệt về khí hậu, lúa mì được phân thành các giống vụ đông và vụ xuân.

Lúa mì vụ xuân:

Được trồng ở các khu vực có mùa sinh trưởng ngắn hơn, chẳng hạn như Canada và một phần của miền bắc Hoa Kỳ. Thường được gieo vào tháng Ba hoặc tháng Tư và thu hoạch vào tháng Bảy hoặc tháng Tám, với thời gian sinh trưởng khoảng 100 ngày.

Lúa mì vụ đông:

Thường phổ biến ở những nơi có mùa đông ôn hòa, bao gồm Hoa Kỳ và một phần của châu Âu. Được gieo từ tháng Tám đến tháng Mười Hai và thu hoạch vào năm sau, khoảng từ tháng Năm đến tháng Bảy, với thời gian sinh trưởng gần 300 ngày.

Nhiều ứng dụng của lúa mì

Lúa mì là thành phần cơ bản trong nhiều món ăn trên khắp thế giới. Khi được xay thành bột, nó được sử dụng để làm bánh mì, mì, bánh quy, bánh ngọt, bánh phở, bánh bao, bánh tortilla và các loại thực phẩm cơ bản khác. Ngoài vai trò trong thực phẩm, lúa mì còn được lên men để sản xuất đồ uống có cồn và nhiên liệu sinh học. Bên cạnh sản xuất thực phẩm, lúa mì còn là thức ăn chăn nuôi quý giá, trong khi rơm lúa mì thường được dùng để lợp mái, đan lát và làm giấy. Tính linh hoạt của nó khiến lúa mì trở thành một trong những cây trồng quan trọng nhất trong nông nghiệp toàn cầu.

Lợi ích dinh dưỡng của lúa mì

Lúa mì chứa rất nhiều chất dinh dưỡng. Trong 100g lúa mì đỏ vụ đông cứng cung cấp:

Năng lượng:

327 kcal

Carbohydrate:

71.18g

Protein:

12.61g

Chất xơ:

12.2g

Khoáng chất:

Magie (35% nhu cầu hàng ngày), sắt (25%), kẽm (28%), và phốt pho (41%)

Vitamin:

Vitamin B1, B2, B3, B5, B6, B9, và Vitamin E

Giá trị dinh dưỡng của lúa mì thay đổi tùy theo môi trường nơi nó được trồng. Lúa mì trồng trong khí hậu lục địa khô, như một phần của Bắc Mỹ và Trung Á, thường có hạt cứng hơn và hàm lượng protein cao hơn (14–20%), rất lý tưởng để làm bánh mì. Ngược lại, lúa mì từ các khu vực ẩm, như Tây Âu, có kết cấu mềm hơn và hàm lượng protein thấp hơn (8–10%), điều này ảnh hưởng đến độ mạnh của gluten.

Cân nhắc về sức khỏe: Yếu tố gluten

Dù lúa mì là thực phẩm chính của nhiều người, một số người gặp vấn đề về sức khỏe liên quan đến gluten, một loại chất đạm có trong lúa mì và các loại ngũ cốc liên quan. Các nghiên cứu cho thấy khoảng 0.5% đến 1% dân số ở châu Âu, Nam Mỹ, Úc và Hoa Kỳ có thể mắc bệnh celiac mà chưa được chẩn đoán. Đây là một tình trạng tự miễn dịch do gluten gây ra, dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa và hệ miễn dịch. Cách điều trị duy nhất là duy trì chế độ ăn không chứa gluten suốt đời. Điều thú vị là bệnh celiac ít phổ biến hơn ở những người gốc Phi, Nhật Bản, và Đông Á.

Suy ngẫm cuối cùng dành

Lúa mì không chỉ là một cây trồng; nó còn là thực phẩm chính trên toàn cầu, hỗ trợ hàng triệu người thông qua dinh dưỡng, công nghiệp và nông nghiệp. Dù chúng ta thưởng thức nó dưới hình thức bánh mì, mì, hay các món ăn truyền thống, lúa mì vẫn tiếp tục định hình chế độ ăn uống và văn hóa của chúng ta. Lần tới khi bạn ăn một món ăn làm từ lúa mì, hãy dành chút thời gian để cảm nhận hành trình của nó từ cánh đồng đến bàn ăn. Hãy luôn tò mò và tiếp tục khám phá thế giới thực phẩm cùng chúng tôi! Bạn muốn tìm hiểu thêm về các loại ngũ cốc khác và ảnh hưởng của chúng đến cuộc sống hàng ngày không? Hãy cho chúng tôi biết suy nghĩ của bạn!