Đại dương bao phủ khoảng 71% diện tích bề mặt Trái Đất, nhưng điều khiến chúng trở nên đặc biệt không chỉ là sự rộng lớn vô tận, mà còn là độ mặn của nước biển.

Độ mặn của đại dương đóng vai trò quan trọng trong điều tiết khí hậu, lưu thông các dòng hải lưu và duy trì sự sống của các sinh vật biển.

Tại sao nước biển có vị mặn?

Nguyên nhân chính khiến đại dương có vị mặn là do dòng chảy từ sông ngòi và suối, mang theo khoáng chất và muối từ đất liền ra biển. Khi nước mưa hoặc nước sông chảy vào đại dương, nó mang theo các loại muối và khoáng chất hòa tan.

Do tác động của nhiệt độ, nước biển liên tục bốc hơi, nhưng muối khoáng vẫn ở lại trong nước, khiến nồng độ muối tăng lên theo thời gian. Không giống như các vùng nước ngọt như sông hay hồ, nơi muối có thể bị cuốn đi theo dòng chảy, đại dương liên tục tích tụ khoáng chất từ đất liền, làm cho nước biển trở nên mặn.

Độ mặn của đại dương là gì?

Độ mặn của đại dương đề cập đến lượng muối hòa tan trong nước biển. Nó được đo bằng phần nghìn (ppt), thể hiện số gam muối có trong mỗi lít nước biển.

Trung bình, mỗi lít nước biển chứa khoảng 35 gam muối, tương đương với độ mặn 35 ppt. Tuy nhiên, mức độ mặn có thể thay đổi tùy theo từng khu vực:

Ở những vùng có khí hậu nóng, khô, nơi tốc độ bốc hơi cao hơn lượng mưa, độ mặn sẽ cao hơn. Ngược lại, ở những khu vực có khí hậu lạnh hoặc nơi có nguồn nước ngọt dồi dào, độ mặn có xu hướng thấp hơn.

Bao nhiêu phần nước trên trái đất là nước mặn?

Trong tổng lượng nước trên Trái Đất, khoảng 97,2% là nước mặn, bao gồm nước từ năm đại dương lớn: Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Nam Đại Dương và Bắc Băng Dương.

Trong khi đó, nước ngọt chỉ chiếm khoảng 2,8% tổng lượng nước trên hành tinh, chủ yếu nằm trong sông băng, băng tuyết, sông, hồ và các tầng nước ngầm.

Mặc dù đại dương chiếm phần lớn lượng nước trên Trái Đất, chỉ có chưa đến 1% lượng nước này có thể sử dụng cho con người, bởi phần lớn nước ngọt đang bị "khóa chặt" trong các khối băng hoặc nằm sâu trong lòng đất.

Phân bố nước ngọt và nước mặn

Tổng lượng nước trên Trái Đất ước tính khoảng 326 triệu tỷ gallon (tương đương 326.000.000.000.000.000.000 gallon nước).

Phần lớn lượng nước này là nước mặn, tồn tại trong đại dương và biển cả. Trong khi đó, nước ngọt vô cùng khan hiếm, chủ yếu được lưu trữ trong băng hà và các tảng băng lớn, với chỉ 0,3% nằm trong sông và hồ.

Dù khan hiếm, nước ngọt đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống trên Trái Đất, giúp duy trì hệ sinh thái và nguồn nước sinh hoạt của con người.

Vai trò của độ mặn trong khí hậu và hệ sinh thái

Độ mặn của đại dương ảnh hưởng đến nhiệt độ nước biển, sự lưu thông của các dòng hải lưu và điều tiết khí hậu toàn cầu.

Sự thay đổi độ mặn có liên quan mật thiết đến chu trình nước trên Trái Đất, bao gồm bốc hơi, ngưng tụ và dòng chảy. Khi nước biển bốc hơi, lượng muối còn lại có thể làm thay đổi sự phân bố dòng hải lưu, ảnh hưởng đến khí hậu của các khu vực ven biển.

Độ mặn của đại dương không chỉ là một hiện tượng tự nhiên thú vị mà còn là yếu tố thiết yếu trong hệ thống khí hậu và vòng tuần hoàn nước trên hành tinh.

Khi hơn 97% nước trên Trái Đất là nước mặn, việc hiểu rõ về độ mặn của đại dương giúp chúng ta nắm bắt sự chuyển động của dòng hải lưu, cơ chế điều hòa khí hậu và sự cân bằng mong manh của hệ sinh thái biển.

Kết luận

Khi khoa học tiếp tục nghiên cứu về đại dương, việc hiểu rõ độ mặn của nước biển sẽ trở thành chìa khóa quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu và bảo vệ hệ sinh thái biển khỏi những tác động tiêu cực của con người.