Một báo cáo mới từ TRAFFIC đã tiết lộ một cuộc khủng hoảng âm thầm nhưng cấp bách đang đe dọa các loài cây mọng nước quý hiếm của Nam Phi.
Nạn buôn bán trái phép những báu vật thực vật đang bị đe dọa này đã gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt sau đại dịch COVID-19.
Từ năm 2019 đến tháng 5 năm 2024, hơn 1,6 triệu cây mọng nước bị khai thác trái phép, đại diện cho hơn 650 loài, đã bị thu giữ tại Nam Phi. Xu hướng đáng báo động này đang đẩy một số loài thực vật mang tính biểu tượng nhất trên thế giới đến bờ vực tuyệt chủng.
Nhu cầu tăng cao
Nam Phi là quê hương của một số loài cây mọng nước quý hiếm và bền bỉ nhất trên thế giới, những loài thực vật đã tồn tại hàng nghìn năm trong các điều kiện sa mạc khắc nghiệt. Tuy nhiên, khi nhu cầu toàn cầu đối với các loại cây cảnh độc lạ ngày càng tăng, những loài thực vật độc đáo này đang bị đe dọa. Sự gia tăng việc sử dụng mạng xã hội và các sàn giao dịch trực tuyến đã tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ buôn lậu lợi dụng những người đam mê cây cảnh trên khắp thế giới, đặc biệt tại các khu vực như Anh, châu Âu, châu Á và Hoa Kỳ. Nhiều người mua vô tình góp phần phá hủy hệ sinh thái địa phương và ảnh hưởng đến cộng đồng vốn dựa vào những loài cây này để sinh tồn.
Một vụ trộm gây chấn động
Một trong những vụ việc gây sốc nhất liên quan đến nạn buôn lậu cây mọng nước là vụ bắt giữ một công dân Hàn Quốc tại Cape Town, khi người này cố gắng buôn lậu 60.000 cây Conophytum quý hiếm, một số cây có tuổi đời hàng trăm năm. Vụ việc này là một minh chứng rõ ràng cho vấn nạn buôn bán thực vật bất hợp pháp ngày càng gia tăng, khi những tên trộm tập trung vào các loài được săn lùng nhiều nhất trên thế giới.
Mối đe dọa đối với di sản
Dominique Prinsloo, Quản lý Dự án của TRAFFIC tại Nam Phi, đã nhấn mạnh ý nghĩa văn hóa và sinh thái sâu sắc của những loài thực vật này. "Những loài cây này là một phần linh hồn và di sản của Nam Phi", bà cho biết. Để bảo vệ những báu vật này, cần cấp thiết cải thiện các công cụ phát hiện và thực thi, cùng với các quy định nghiêm ngặt hơn đối với giao dịch cây cảnh trực tuyến. TRAFFIC đang tích cực nâng cao nhận thức về vấn đề này và kêu gọi cải thiện các chính sách để đối phó với nạn buôn lậu thực vật.
Nỗ lực hợp tác toàn cầu
TRAFFIC, cùng với Vườn Bách thảo Hoàng gia Kew và Bộ Môi trường, Thực phẩm và Các vấn đề Nông thôn (Defra) của Anh, đang thực hiện nhiều sáng kiến nhằm giải quyết vấn nạn buôn lậu cây mọng nước. Các sáng kiến này bao gồm việc phát triển các công cụ sáng tạo để phát hiện giao dịch bất hợp pháp và hợp tác với các nền tảng trực tuyến như eBay để xóa bỏ các danh sách trái phép. Ngoài ra, TRAFFIC đang hợp tác với các cơ quan chính phủ Nam Phi để thực hiện Chiến lược và Kế hoạch Hành động Quốc gia. Kế hoạch này nhằm giảm áp lực từ việc khai thác bất hợp pháp và đưa ra các giải pháp bền vững để bảo tồn hệ thực vật mọng nước của Nam Phi.
Vai trò của người tiêu dùng
Trong khi các nỗ lực từ chính quyền và các tổ chức là vô cùng quan trọng, vai trò của người tiêu dùng cũng rất thiết yếu trong việc đối phó với nạn buôn lậu cây mọng nước. Bằng cách mua cây từ các nguồn cung cấp được chứng nhận và bền vững, người tiêu dùng có thể giúp giảm nhu cầu đối với cây bị khai thác trái phép. Ủng hộ các nỗ lực bảo tồn thông qua những quyết định có hiểu biết là một cách đơn giản nhưng mạnh mẽ để đảm bảo rằng những loài thực vật mang tính biểu tượng này được bảo vệ cho các thế hệ tương lai.
Nạn buôn lậu cây mọng nước là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với đa dạng sinh học, hệ sinh thái và cộng đồng địa phương. Khi nhu cầu toàn cầu đối với những loài cây độc lạ này tiếp tục gia tăng, điều cấp thiết là cả chính quyền và người tiêu dùng phải hành động để bảo vệ tương lai của các loài cây mọng nước quý hiếm của Nam Phi, ngăn chặn chúng khỏi nguy cơ tuyệt chủng.
