Đối với bất kỳ ai quan tâm đến việc khám phá thế giới vi mô, kính hiển vi là một công cụ thiết yếu.
Công cụ thú vị này cho phép chúng ta nhìn thấy các chi tiết vô hình, cho dù đó là tế bào, vi sinh vật hay các cấu trúc nhỏ.
Nhưng kính hiển vi hoạt động như thế nào? Hãy cùng phân tích các thành phần thiết yếu của kính hiển vi cơ bản và tìm hiểu cách từng bộ phận góp phần phóng đại thế giới vô hình.
1. Thị kính (Thấu kính thị kính)
Thị kính, hay thấu kính thị kính, là nơi bạn đặt mắt để quan sát mẫu vật. Nó thường phóng to vật thể lên 10 lần, nghĩa là nó phóng to hình ảnh gấp mười lần kích thước thực tế của nó. Khi kết hợp với các thấu kính khác, nó đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dùng quan sát các chi tiết nhỏ của mẫu vật.
2. Vật kính
Ngay bên dưới thị kính là giá điều chỉnh vật kính, chứa nhiều vật kính với các mức độ phóng đại khác nhau thường là 4x, 10x, 40x và đôi khi là 100x. Vật kính rất quan trọng để điều chỉnh mức độ bạn muốn kiểm tra mẫu vật. Việc chuyển đổi giữa các vật kính sẽ thay đổi độ phóng đại và độ rõ nét, cho phép bạn nghiên cứu các vật thể ở các mức độ chi tiết khác nhau.
3. Bàn kính và kẹp bàn kính
Bàn kính là bệ phẳng nơi bạn đặt phiến kính chứa mẫu vật của mình. Kẹp bàn kính hoặc bàn kính cơ học giúp cố định phiến kính tại chỗ, ngăn không cho phiến kính dịch chuyển trong quá trình quan sát. Một số kính hiển vi thậm chí còn có các bàn kính có thể điều chỉnh, cho phép điều chỉnh vị trí chính xác để kiểm tra kỹ hơn các khu vực cụ thể.
4. Nguồn sáng
Ánh sáng là yếu tố cần thiết để xem chi tiết dưới kính hiển vi. Kính hiển vi cơ bản có thể có gương phản chiếu ánh sáng xung quanh, trong khi các mẫu tiên tiến bao gồm bóng đèn LED hoặc halogen. Nguồn sáng này chiếu lên trên qua mẫu vật, giúp dễ dàng quan sát các cấu trúc và chi tiết phức tạp.
5. Màng chắn và tụ quang
Nằm bên dưới bệ mẫu, màng chắn điều chỉnh lượng ánh sáng chiếu tới mẫu vật, trong khi tụ quang tập trung ánh sáng đó vào phiến kính. Bằng cách điều chỉnh màng chắn và tụ quang, bạn có thể kiểm soát độ sáng và độ tương phản, giúp quan sát các mẫu vật mỏng manh hoặc trong suốt rõ nét hơn.
6. Nút điều chỉnh tiêu điểm (Điều chỉnh thô và tinh)
Nút điều chỉnh tiêu điểm cho phép bạn đưa mẫu vật vào tiêu điểm sắc nét. Nút điều chỉnh thô nhanh chóng nâng hoặc hạ bệ mẫu vật để lấy nét chung, trong khi nút điều chỉnh tinh chỉnh tiêu điểm để có độ chính xác cao hơn. Sử dụng hiệu quả các nút này giúp có được góc nhìn rõ ràng và chi tiết về mẫu vật.
Hiểu được những điều cơ bản về các bộ phận của kính hiển vi và chức năng của chúng giúp người mới bắt đầu có được kiến thức cần thiết để khám phá thế giới vi mô. Mỗi thành phần, từ thị kính đến núm điều chỉnh tiêu cự, đều đóng vai trò thiết yếu trong việc làm cho các cấu trúc nhỏ bé trở nên hữu hình. Bằng cách hiểu rõ các bộ phận này, bạn sẽ sẵn sàng khám phá vẻ đẹp và sự phức tạp ẩn giấu trong thế giới khoa học!
BIOLOGY 10 - Basic Microscope Setup and Use
Video by Fresno State
