Đối với nhiều người, cửa ô tô có vẻ là một tính năng tiêu chuẩn trên ô tô, đặc biệt là cửa bản lề quen thuộc thường được sử dụng trong các phương tiện hàng ngày. Chúng ta mở và đóng cửa nhiều lần trong ngày—làm sao chúng ta có thể không quen thuộc với nó đúng không?
Nhưng trong lịch sử phát triển của ngành ô tô, cửa ô tô không phải lúc nào cũng là điều hiển nhiên. Từ khi ô tô ra đời vào năm 1886, phải mất hàng thập kỷ để cửa trở thành một tính năng tiêu chuẩn.
Có nhiều thiết kế cửa không theo truyền thống, bao gồm cửa cánh chim, cửa cắt kéo, cửa bướm, cửa trượt và cửa thiên nga. Chúng ta hãy thảo luận về từng loại:
1. Cửa cánh chim
Thiết kế cửa cánh chim đầu tiên xuất hiện vào năm 1952, được Mercedes tiên phong trên xe đua W194 300 SL. Sau đó, nó được sản xuất hàng loạt vào năm 1954 trên xe ô tô đường phố W198 300 SL. Cửa cánh chim có bản lề được bố trí trên nóc xe, vì vậy khi mở ra, toàn bộ trọng lượng của cửa được nâng đỡ bởi cấu trúc mái xe. Nếu cửa nhẹ, bạn có thể kiểm soát được, nhưng những cánh cửa nặng hơn đòi hỏi cấu trúc và khung xe phải đáp ứng yêu cầu cao.
2. Cửa cắt kéo
Năm 1968, Marcello Gandini đã thiết kế cửa cắt kéo khi lên ý tưởng cho xe Alfa Romeo Carabo (dựa trên Alfa Romeo Tipo 33 Stradale). Nguyên lý của cửa cắt kéo rất đơn giản—nó có một bản lề duy nhất xoay lên trên, kết nối khung xe với cửa.
Thanh chống thủy lực cung cấp điểm ổn định thứ hai và hỗ trợ đóng mở cửa. Tuy nhiên, cửa cắt kéo cũng gây ra vấn đề về an toàn; nếu xe bị lật, việc ra khỏi xe trở nên khó khăn, thường phải đập vỡ kính. Đây là một tình huống hiếm gặp do khoảng sáng gầm xe của những chiếc xe như Countach và những mẫu xe kế nhiệm.
3. Cửa cánh bướm
Cửa cánh bướm đầu tiên được nhìn thấy trên Alfa Romeo Tipo 33 Stradale năm 1967, do Franco Scaglione thiết kế. Trong một thời gian dài, những cánh cửa này chủ yếu được tìm thấy trên những chiếc xe đua, đặc biệt là các nguyên mẫu cho nhóm C.
Sau đó, chúng đã xuất hiện trên những chiếc xe đường phố, bắt đầu với Toyota Sera. Lấy cảm hứng từ Sera của chính mình, Gordon Murray, nhà thiết kế của McLaren F1, đã kết hợp thiết kế này vào siêu xe. Sau đó, McLaren đã hợp tác với Mercedes để sản xuất SLR McLaren, cũng có cửa cánh bướm.
4. Cửa trượt
Nhiều người ngay lập tức liên tưởng cửa trượt với những chiếc minivan, thường được sử dụng làm cửa giữa. Tuy nhiên, ngoài xe van thương mại cửa trượt cũng xuất hiện trên những chiếc xe chở khách thông thường.
Ví dụ bao gồm cửa trượt của Peugeot 1007 và cửa trượt phía sau được tìm thấy trên nhiều xe Kei-car hoặc xe cỡ nhỏ ở Nhật Bản. Ngoài kiểu trượt ngang, một số cửa còn trượt xuống dưới, như những cửa được thấy trên Lincoln Mark VIII và phiên bản sản xuất của BMW Z1.
5. Cửa thiên nga
Cửa thiên nga tương tự như cửa bản lề thông thường, nhưng khi mở ra, chúng hơi nghiêng lên trên. Thiết kế này có lợi cho những chiếc xe thể thao gầm thấp, giúp cửa không chạm đất khi mở. Tên "cửa thiên nga" xuất phát từ sự giống nhau với chuyển động cánh của một con thiên nga.
Chiếc xe đầu tiên sử dụng thiết kế này là của nhà thiết kế ô tô người Anh là Ian Callum. Vào đầu sự nghiệp, ông đã làm việc trên chiếc xe thể thao động cơ đặt giữa Ford RS200. Sau đó, với tư cách là giám đốc thiết kế tại TWR, ông đã thiết kế những mẫu xe mang tính biểu tượng như Aston Martin DB7 và Nissan R390. Trong thời gian làm việc tại Jaguar, ông đã giới thiệu thiết kế cửa thiên nga với DB9, một thiết kế mà Aston Martin vẫn tiếp tục sử dụng một cách nhất quán.
Tóm lại, quá trình phát triển của cửa ô tô là một hành trình thú vị, từ những cánh cửa bản lề cơ bản đến những thiết kế sáng tạo mang đến nét tinh tế và chức năng cho nhiều loại xe khác nhau.
