Liệu pháp nghệ thuật là một hình thức trị liệu giúp tăng cường sức khỏe thể chất, tinh thần và cảm xúc của trẻ thông qua quá trình sáng tạo nghệ thuật.
Việc trẻ em tham gia vào hành trình diễn đạt cảm xúc này, cùng với tác phẩm nghệ thuật tạo ra, giúp trẻ hiểu được xung đột cảm xúc, tăng nhận thức về bản thân, kiểm soát hành vi, giảm căng thẳng, phát triển các kỹ năng xã hội và nâng cao lòng tự trọng.
Đây là phương pháp để nuôi dưỡng sức mạnh bên trong và sự kiên cường ở trẻ em tham gia.
Nhưng tại sao liệu pháp nghệ thuật lại hiệu quả? Có hai quan điểm chính về sức mạnh trị liệu của nghệ thuật:
1. Sức mạnh phục hồi của quá trình sáng tạo:
Tham gia vào quá trình sáng tạo không chỉ mang lại sự thỏa mãn và giải tỏa cảm xúc mà còn thay đổi những suy nghĩ tiêu cực. Ví dụ, việc sử dụng đất sét, bột màu và sắc tố vốn có tác dụng làm dịu.
Quá trình sáng tạo làm tăng mức serotonin trong não, một chất chống lại chứng trầm cảm và kích hoạt "phản ứng thư giãn", làm giảm nhịp tim và nhịp thở, do đó làm giảm căng thẳng.
2. Ý nghĩa tượng trưng trong tác phẩm nghệ thuật:
Việc tập trung vào tác phẩm nghệ thuật, thay vì chỉ tập trung vào quá trình sáng tạo, là do cách thể hiện cảm xúc như niềm vui, sự mâu thuẫn và xung đột. Những chuyên gia và trẻ em cùng nhau khám phá tác phẩm đã hoàn thành, đào sâu vào những thay đổi về cảm xúc và tình trạng tâm lý thông qua giao tiếp.
Bạn có cần phải "có năng khiếu nghệ thuật" để tham gia liệu pháp nghệ thuật không? Hoàn toàn không! Liệu pháp nghệ thuật nhấn mạnh vào quá trình sáng tạo nghệ thuật và thể hiện cá nhân hơn là tạo ra một kiệt tác hoàn hảo. Những người tham gia, bất kể kinh nghiệm hay kiến thức về nghệ thuật của họ, đều được khuyến khích tham gia.
Quá trình liệu pháp nghệ thuật không chỉ giới hạn ở hội họa; nó bao gồm nhiều phương tiện khác nhau như các yếu tố tự nhiên, hội họa, cắt giấy, gấp giấy origami, nặn đất sét, cắt dán, nhiếp ảnh hoặc âm nhạc.
Tại sao nên chọn liệu pháp nghệ thuật?
1. Không gian an toàn:
Liệu pháp nghệ thuật cung cấp một không gian an toàn cho trẻ em gặp khó khăn trong việc thể hiện cảm xúc bằng lời nói. Không có cách đúng hay sai để sáng tạo nghệ thuật, cho phép mọi trẻ em được tôn trọng và thấu hiểu.
2. Biểu đạt phi ngôn ngữ:
Do không dựa trên ngôn ngữ, liệu pháp nghệ thuật dễ dàng bỏ qua các cơ chế tự bảo vệ, cho phép trẻ thể hiện cảm xúc chân thực. Điều này đặc biệt có lợi cho những trẻ có vốn từ vựng hạn chế, khả năng nhận thức kém hoặc gặp khó khăn trong việc thể hiện bản thân bằng lời nói.
3. Trải nghiệm nội tâm:
Thông qua sáng tạo nghệ thuật, trẻ em tham gia sẽ đi sâu vào tiềm thức của mình, tìm kiếm cảm hứng và hiểu được ý nghĩa của cuộc sống.
4. Phát triển não bộ cân bằng:
Liệu pháp nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển cân bằng giữa não trái và não phải. Quá trình sáng tạo chống lại sự thống trị của tư duy logic, thúc đẩy sự phát triển của não phải.
5. Rèn luyện giác quan:
Bao gồm rèn luyện nhận thức, liệu pháp nghệ thuật cho phép trẻ em lựa chọn các hình thức giao tiếp khác nhau—hình ảnh, xúc giác, chuyển động cơ thể, v.v. Điều này giúp tăng cường sự phối hợp tay mắt và đảm bảo rằng trẻ em không chỉ được lắng nghe mà còn được nhìn thấy khi chúng làm công việc của mình.
6. Sửa chữa mối quan hệ:
Liệu pháp nghệ thuật, có từ những năm 1960 và 1970, phân tích và hài hòa các mối quan hệ gia đình. Nó đóng vai trò là một công cụ để tập trung vào giao tiếp và tương tác trong gia đình, giải quyết các vấn đề bắt nguồn từ lịch sử gia đình và thúc đẩy các mối quan hệ lành mạnh hơn.