Loài hổ Bengal hoàng gia (Panthera tigris tigris) là hiện thân của sự kiên cường và uy nghi, được tôn vinh trên khắp châu Á vì vẻ ngoài tráng lệ và tầm quan trọng sinh thái của nó.
Những phát hiện gần đây tại Bhutan đã khơi dậy hy vọng cho sự tồn tại của loài động vật đang bị đe dọa này, mặc dù chúng vẫn phải đối mặt với muôn vàn thách thức.
Sự phục hồi ấn tượng
Trong một nỗ lực khoa học lớn kéo dài gần một năm, các nhà nghiên cứu đã khảo sát hơn 26.000 km² tại Bhutan, tương đương khoảng hai phần ba lãnh thổ quốc gia. Mục tiêu của họ là xác định và ghi nhận các cá thể hổ Bengal hoàng gia còn sống. Kết quả, được công bố vào năm ngoái, thật sự đầy hứa hẹn: Bhutan hiện là nơi cư trú của 131 cá thể hổ, tăng 27% so với năm 2016.
Sự tăng trưởng đáng khích lệ này là kết quả từ những nỗ lực bảo tồn tại Bhutan, với sự hỗ trợ của chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP). Khi dân số hổ hoang dã trên toàn cầu đã giảm 97% từ thế kỷ 20, thành tựu này cho thấy tầm quan trọng của việc bảo vệ các môi trường sống.
Tại sao loài hổ lại đặc biệt?
Hổ không chỉ là những kẻ săn mồi dũng mãnh mà còn là loài động vật then chốt, duy trì sự cân bằng của các hệ sinh thái:
Vai trò trong hệ sinh thái:
Là loài săn mồi đứng đầu chuỗi thức ăn, hổ kiểm soát số lượng các loài ăn cỏ như hươu sambar, từ đó giúp bảo vệ thảm thực vật và ngăn chặn sự chăn thả quá mức.
Bảo tồn đa dạng sinh học:
Những khu rừng tại Bhutan kết nối quần thể hổ ở Nepal và đông bắc Ấn Độ, đảm bảo sự đa dạng di truyền quan trọng cho sự tồn tại của loài.
Cam kết của Bhutan trong việc bảo tồn những con mèo lớn này minh chứng cho mối liên kết chặt chẽ giữa loài hổ và sức khỏe của hệ sinh thái trong khu vực.
Những thách thức đối với loài hổ
Mặc dù có tin vui, hành trình phục hồi của loài hổ vẫn đầy gian nan:
Môi trường sống thu hẹp:
Các hoạt động của con người như khai thác gỗ, canh tác nông nghiệp và mở rộng đô thị đã làm giảm nghiêm trọng môi trường sống của loài hổ, buộc chúng phải tiến gần hơn đến các khu vực dân cư, làm gia tăng nguy cơ xung đột.
Xung đột giữa người và hổ:
Tại Bhutan, kể từ năm 2016, hổ đã giết hàng trăm gia súc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế. Khi nguồn thức ăn tự nhiên cạn kiệt, hổ chuyển sang săn bắt gia súc, gây khó khăn kinh tế cho người nông dân.
Biến đổi khí hậu:
Nhiệt độ gia tăng và sự rút lui của các dòng sông băng tại Bhutan càng làm trầm trọng thêm sự mất mát môi trường sống, đẩy chúng vào tình thế nguy hiểm.
Những nỗ lực bảo tồn
Bhutan đã chủ động giải quyết những vấn đề này thông qua các sáng kiến như chương trình "Kho Báu Đang Biến Mất" được UNEP hỗ trợ. Các biện pháp chính bao gồm:
Lắp đặt hàng rào điện năng lượng mặt trời để bảo vệ gia súc và mùa màng.
Khôi phục 93 ha đồng cỏ từ năm 2019 để cải thiện nguồn thức ăn cho hổ.
Khuyến khích sử dụng các đồng cỏ bền vững để hỗ trợ sự chung sống giữa người và động vật hoang dã.
Ý nghĩa toàn cầu
Sự sống còn của loài hổ Bengal hoàng gia là biểu tượng cho những thách thức về đa dạng sinh học trên toàn thế giới. Với chỉ còn 4.500 cá thể hổ ngoài tự nhiên, các nỗ lực phối hợp là cần thiết để ngăn chặn sự suy giảm thêm nữa. Thành công của Bhutan nhấn mạnh tầm quan trọng của các khung chính sách toàn cầu như Khung Đa Dạng Sinh Học Toàn Cầu Kunming-Montreal, với mục tiêu bảo tồn 30% diện tích đất và biển vào năm 2030.
Sự hồi sinh của hổ Bengal hoàng gia tại Bhutan mang đến hy vọng cho loài biểu tượng này và cả những hệ sinh thái mà chúng bảo vệ. Tuy nhiên, để đảm bảo sự tồn tại lâu dài, cần có sự cân bằng giữa nhu cầu của con người và việc gìn giữ hệ sinh thái. Vì vậy, các bạn thân mến, bằng cách bảo vệ những loài mèo lớn này, chúng ta không chỉ tôn vinh vẻ đẹp và ý nghĩa văn hóa của chúng mà còn góp phần đảm bảo tương lai cho sự đa dạng sinh học của hành tinh.
