Chim bách thanh lưng đỏ (Lanius collurio) là loài chim có khả năng phi thường, được biết đến với những chuyến di cư đường dài qua đường bay Phi-Á-Âu. Mặc dù được IUCN xếp vào loại ít cần quan tâm, chim bách thanh lưng đỏ đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm quần thể đáng kể, chủ yếu là do mất môi trường sống và sự phân tán.

Hãy cùng tìm hiểu về cuộc sống của loài chim thú vị này và khám phá những thách thức mà chúng phải đối mặt trong hành trình sinh tồn.

Đặc điểm ngoại hình và môi trường sống

Chim bách thanh lưng đỏ có ngoại hình đặc biệt: con đực có mặt nạ đen và lưng màu nâu đỏ. Sải cánh của chúng dao động từ 23 đến 25 cm và có thể sống tới 6-10 năm. Những loài chim này thích môi trường sống thoáng đãng, bao gồm đồng cỏ, cây bụi và bìa rừng, nơi chúng có thể săn mồi và làm tổ. Thức ăn chính của chúng bao gồm côn trùng, chim nhỏ, thằn lằn và động vật gặm nhấm.

Di cư: Hành trình sinh tồn

Là loài di cư đường dài, chim họa mi lưng đỏ di chuyển hàng nghìn km mỗi năm đến vùng cận Sahara châu Phi để trú đông. Tuy nhiên, quá trình di cư của chúng bị đe dọa bởi những thay đổi về môi trường. Môi trường sống bị phá hủy do canh tác thâm canh và nạn phá rừng, làm giảm khả năng tiếp cận các khu vực nghỉ ngơi an toàn trên đường đi. Hơn nữa, điều kiện thời tiết bất lợi, chẳng hạn như hạn hán và săn bắn trái phép ở các khu vực như Địa Trung Hải khiến hành trình này thậm chí còn nguy hiểm hơn.

Red-backed shrike. Birds in breeding season. Bird nest with five chicks.

Wildlife World

Nỗ lực bảo tồn

Nhờ sự tận tụy của BirdLife Partners, chim bách thanh lưng đỏ đang nhận được sự quan tâm bảo tồn quan trọng. Bằng cách thúc đẩy các hoạt động canh tác bền vững và cải thiện quản lý đất đai, những nỗ lực này nhằm mục đích bảo tồn môi trường sống và giảm các mối đe dọa như sử dụng thuốc trừ sâu. Ngoài ra, BirdLife không ngừng nỗ lực để chống lại nạn giết chim trái phép ở Địa Trung Hải, nơi chim bách thanh thường bị nhắm đến.

Hành vi thú vị: Thợ săn có tính toán

Chim bách thanh lưng đỏ được biết đến với kỹ năng săn mồi ấn tượng của mình. Những con chim này thường đậu trên cành cây hoặc dây điện để tìm kiếm con mồi. Sau khi bắt được, chim bách thanh xiên con mồi vào gai hoặc dây thép gai, tạo ra nguồn thức ăn dự trữ cho sau này. Hành vi này không chỉ thiết thực mà còn đóng vai trò là tín hiệu xã hội để lựa chọn bạn tình và đánh dấu lãnh thổ.

Người bảo vệ thực sự cho lãnh thổ của mình

Chim bách thanh lưng đỏ không hề sợ hãi khi bảo vệ lãnh thổ của mình. Được biết đến với khả năng đối đầu với những kẻ săn mồi lớn hơn mình, chim bách thanh sẽ thách thức những kẻ xâm nhập như chim giẻ cùi châu Âu nhưng có thể có thái độ thụ động hơn đối với ác là Á-Âu. Hành vi thích nghi này cho thấy khả năng đánh giá các mối đe dọa và quyết định có nên tham gia vào trận chiến của loài chim này hay không.

Trước đây là vật chủ của chim cu gáy

Theo truyền thống, chim bách thanh lưng đỏ là vật chủ chung của chim cu gáy (Cuculus canorus), loài đẻ trứng trong tổ của các loài chim khác. Tuy nhiên, trong những thập kỷ qua, chim cu gáy đã phần lớn từ bỏ tổ chim bách thanh. Lý do là gì? Chim bách thanh đã tiến hóa để nhận dạng và từ chối trứng chim cu gáy, dẫn đến sự suy giảm của chim cu gáy.

Cần phải hành động

Mặc dù chim họa mi lưng đỏ có khả năng phục hồi, tương lai của chúng vẫn chưa chắc chắn do các mối đe dọa liên tục từ môi trường. Những nỗ lực bảo tồn có vai trò quan trọng để đảm bảo những loài chim này tiếp tục hành trình di cư ngoạn mục và phát triển mạnh trong môi trường sống tự nhiên của chúng.