Với sự sôi động, vui tươi và đầy màu sắc, múa lân không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là biểu tượng của sự may mắn, thịnh vượng và hạnh phúc, gắn liền với những mong ước tốt đẹp trong dịp lễ hội của người dân Việt Nam.
Tết Trung thu, còn gọi là "Tết thiếu nhi" hay "Tết trông trăng," được tổ chức vào rằm tháng 8 âm lịch hằng năm. Đây là dịp lễ đặc biệt dành cho trẻ em, khi các em được rước đèn, phá cỗ và thưởng thức những chiếc bánh Trung thu ngon lành. Bên cạnh đó, hoạt động múa lân trong đêm Trung thu luôn là một trong những phần đặc sắc nhất, thu hút sự chú ý không chỉ của trẻ nhỏ mà cả người lớn.
Múa lân không chỉ là một hình thức giải trí mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa tinh thần sâu sắc. Theo truyền thuyết, lân là loài linh thú biểu tượng cho sự bình an và thịnh vượng. Tiếng trống vang lên trong điệu múa lân được cho là sẽ xua đuổi tà ma, mang lại điều may mắn và bảo vệ gia đình khỏi điều xấu. Vì vậy, múa lân thường được diễn ra vào những dịp lễ hội lớn hoặc các sự kiện quan trọng như khai trương cửa hàng, khánh thành công trình hay đón năm mới, nhưng đặc biệt phổ biến trong dịp Tết Trung thu.
Múa lân Trung thu tại Việt Nam thường có hai dạng chính: múa lân địa và múa lân sư. Mỗi loại có phong cách biểu diễn khác nhau nhưng đều đòi hỏi sự khéo léo, nhanh nhẹn và kỹ thuật cao từ các nghệ nhân. Trong màn biểu diễn múa lân địa, lân sẽ tương tác với ông Địa - một nhân vật vui tươi và hài hước, người thường dẫn dắt và điều khiển lân. Ông Địa với chiếc quạt mo lớn, khuôn mặt tươi cười sẽ làm cho không khí thêm phần sôi động và hào hứng.
Mỗi đoàn múa lân thường đi kèm với dàn trống, chiêng và những nhạc cụ khác tạo ra âm thanh rộn ràng, khiến bầu không khí Trung thu trở nên náo nhiệt. Những bước nhảy uyển chuyển của con lân, khi mạnh mẽ, khi nhẹ nhàng, kết hợp cùng tiếng trống dồn dập, đã tạo nên một màn biểu diễn đầy ấn tượng. Người xem, đặc biệt là trẻ em, luôn háo hức chờ đợi những pha nhào lộn hoặc những cú nhảy bất ngờ của lân, biểu hiện sự khỏe khoắn và tài tình của người điều khiển.
Bên cạnh yếu tố giải trí, múa lân trong dịp Trung thu còn mang ý nghĩa kết nối cộng đồng. Người dân trong thôn xóm, khu phố thường tụ họp lại cùng xem múa lân, chia sẻ niềm vui, đồng thời thể hiện tinh thần đoàn kết và gắn bó. Trẻ em thì cùng nhau rước đèn, chạy theo đoàn múa lân với nụ cười rạng rỡ trên gương mặt, tạo nên một hình ảnh đầy cảm xúc về không khí Trung thu vui tươi và ấm áp.
Như vậy, múa lân không chỉ là một phần không thể thiếu của Tết Trung thu mà còn là một biểu tượng của văn hóa dân gian Việt Nam, lưu giữ và truyền tải giá trị tinh thần qua nhiều thế hệ.